Είναι γνωστός ο πόλεμος εναντίον των συμπληρωμάτων
διατροφής, στον οποίο επιδίδονται με ζήλο διάφοροι αμαθείς ή – χειρότερα –
ημιμαθείς από τον χώρο της Ιατρικής, που αγωνιούν για την υγεία των
φαρμακευτικών εταιριών από τις οποίες, μάλιστα, αμείβονται αδρά για τον σκοπό
αυτό. Στον χορό των σπιλώσεων και των δαιμονοποιήσεων μπαίνουν επίσης αμαθείς
δημοσιογράφοι, απλοί πολίτες, ακόμη και πολιτικοί, θύματα της πιο μαύρης
προπαγάνδας και χυδαίας ιδιοτέλειας. Ωστόσο, κάτι ισχυρότερο από τα ταμεία των
φαρμακευτικών ετερειών είναι η επιστημονική αλήθεια.
Η επιστημονική αλήθεια λέει ότι τα συμπληρώματα διατροφής
είναι ΕΝΤΕΛΩΣ ΑΚΙΝΔΥΝΑ για τον ανθρώπινο οργανισμό, και είναι ανάξιο σχολιασμού
κάθε επιχείρημα περί υπερδοσολογίας και υπερβολικής λήψης της συμπληρωμένης
ουσίας, καθότι αυτό ισχύει για κάθε ουσία, ακόμα και την πιο αθώα – δεν υπάρχει
άνθρωπος που θα επιζούσε ακόμη και μετά από απότομη λήψη 10 λίτρων καθαρού
νερού! Και εκτός από ακίνδυνα, τα συμπληρώματα διατροφής είναι ΑΠΟΛΥΤΩΣ
ΑΝΑΓΚΑΙΑ για τον ανθρώπινο οργανισμό, δεδομένων των φρενιτωδών ρυθμών της
σημερινής ζωής, της κακής ποιότητας της διατροφής και του αναπνεόμενου αέρα,
αλλά και των επιβλαβών συνηθειών όπως το αλκοόλ και το κάπνισμα.
Ποιά όμως είναι τα
συμπληρώματα διατροφής; Η γκάμα είναι τεράστια και διαθέσιμη στην αγορά, ενώ
μπορεί κάποιος να κάνει συγκεκριμένες επιλογές και ένα προσωπικό πρόγραμμα
συμπληρωμάτων προσαρμοσμένο στις ανάγκες του. Ας ασχοληθούμε όμως ενδεικτικά με
τρία από τα συνηθέστερα συμπληρώματα διατροφής. Τα πολυβιταμινούχα, τη
γλουταθειόνη και το χρώμιο.
Η θρεπτική αξία των τροφών άλλαξε ριζικά τις τελευταίες
δεκαετίες και αυτό γιατί σήμερα οι τροφές φτάνουν στο πιάτο επεξεργασμένες, με
απώλειες σε βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία. Ακόμα και οι «φυσικές»
ανεπεξέργαστες τροφές, μπορεί να περιέχουν μικρότερη ποσότητα θρεπτικών ουσιών
σήμερα, σε σχέση με το παρελθόν. Αυτό οφείλεται στο χρόνο που μεσολαβεί από την
παραγωγή στην κατανάλωση και στην εντατικοποίηση των καλλιεργειών που απομυζά
το έδαφος από θρεπτικά συστατικά.
Η άποψη ότι πρέπει να παίρνουμε τις βιταμίνες και τα μέταλλα
από ένα χάπι φαίνεται – και είναι – παράξενη. Όμως, το πολυβιταμινούχο
συμπλήρωμα είναι η «εφεδρεία» και η ασφάλεια του σώματος σε περίπτωση που
υπάρχουν ελλείψεις σε θρεπτικά συστατικά. Ακόμη και σε χώρες με πολύ πλούσιο
διαιτολόγιο και υψηλό επίπεδο ζωής, όπως οι Η.Π.Α., οι ατομικές ελλείψεις σε
θρεπτικά στοιχεία είναι σημαντικές. Οι μακροχρόνιες ελλείψεις σε στοιχεία όπως
η βιταμίνη C και το σελήνιο οδηγούν σε ασθένειες και πρόωρη γήρανση. Το
συμπλήρωμα δεν είναι υποκατάστατο της θρεπτικής διατροφής, αλλά τουλάχιστον
εξασφαλίζει τον οργανισμό από μακροχρόνιες ελλείψεις σε ζωτικά συστατικά.
Ένα πολυβιταμινούχο συμπλήρωμα περιέχει βιταμίνες A, C, E,
D, βιταμίνες του συμπλέγματος Β και στοιχεία όπως ο σίδηρος, ο ψευδάργυρος, το
μαγνήσιο, ο φώσφορος, το κάλιο και άλλα. Η πλήρης κάλυψη του ανθρώπινου
οργανισμού σε θρεπτικά συστατικά μέσω της διατροφής θα απαιτούσε τη λήψη πολύ
μεγάλης ποσότητας και ποικιλίας τροφών, κάτι που αφενός είναι ανέφικτο και
αντιοικονομικό (κανείς δε μπορεί να ζήσει τρώγοντας συνεχώς) και αφ’ ετέρου θα
ήταν πάρα πολύ επιβλαβές, καθώς στις τροφές τα επωφελή με τα επιβλαβή στοιχεία
συχνά συνυπάρχουν.
Ας δούμε τη γλουταθειόνη.
Η γλουταθειόνη είναι μία ουσία που αποτελείται από τρία
αμινοξέα και παράγεται σε όλα τα κύτταρα του σώματος. Η κύρια αποστολή της
είναι η διάσπαση και η απομάκρυνση από το σώμα όλων των δυνάμει επικίνδυνων τοξινών
που εισβάλουν στο σώμα μας. Είναι ένα αντιοξειδωτικό που καθαρίζει τις λιπαρές
τροφές από τις καταστρεπτικές ελεύθερες ρίζες στη γαστρεντερική οδό και
προστατεύει τα κύτταρα από τις βλάβες που αυτές μπορεί να προκαλέσουν. Επειδή η
γλουταθειόνη είναι φυσική ουσία, βρίσκεται επίσης σε ορισμένες τροφές, πέρα από
τη σύνθεσή της στο εργαστήριο. Ας δούμε τώρα ορισμένα ανησυχητικά στοιχεία:
Τα
επίπεδα της γλουταθειόνης στο αίμα μειώνονται κατά 17% από τη ηλικία των
σαράντα μέχρι την ηλικία των εξήντα.
Αν έχουμε
χαμηλά επίπεδα γλουταθειόνης, έχουμε 33% περισσότερες πιθανότητες να
προσβληθούμε από κάποια χρόνια νόσο.
Σύμφωνα
με μία μελέτη, το 77% των ασθενών που νοσηλεύθηκαν για κάποια χρόνια νόσο
παρουσίαζαν ανεπάρκεια γλουταθειόνης.
Η
κατανάλωση λίπους και λιπαρών τροφών αυξάνει τις ανάγκες του οργανισμού για
γλουταθειόνη. Έτσι, όσο περισσόeτρα λιπαρά τρώμε (κάτι σύνηθες στην εποχή μας)
τόσο μεγαλύτερη είναι η αναμενόμενη ανεπάρκεια γλουταθειόνης.
Επιστημονικά, έχει αποδειχθεί ότι η γλουταθειόνη:
Συμβάλλει
στη διατήρηση της καλής λειτουργίας του ανοσοποιητικού συστήματος.
Αναζωογονεί
και ενδυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα στους ηλικιωμένους και τους ασθενείς.
Προστατεύει
από τον καρκίνο.
Προφυλλάσει
τους πνεύμονες από τις βλάβες που προκαλούν οι ελεύθερες ρίζες, γι’ αυτό και
προφυλάσσει από τη Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια.
Εξουδετερώνει
τιε ελεύθερες ρίζες που παράγονται από τα κορεσμένα λίπη.
Αποτρέπει
την οξείδωση της χοληστερόλης του αίματος και τη μετατροπή της σε τοξική μορφή.
Συμβάλλει
στη θεραπεία του διαβήτη τύπου ΙΙ.
Συμβάλλει
στην αποτροπή της εκφύλισης της ωχράς κηλίδας του οφθαλμού που προκαλείται με
την πάροδο του χρόνου.
Σύμφωνα με τη Δρ Μάρα Τζούλιους, επιδημολόγιο του
πανεπιστημίου του Μίσιγκαν, «τα επίπεδα της γλουταθειόνης του αίματος μαρτυρούν
τη διαφορά ανάμεσα στη χρονολογική και τη λειτουργική ηλικία. Αυτοί που έχουν
υψηλά επίπεδα γλουταθειόνης είναι πιο υγiείς και πιο νέοι σε σχέση με αυτούς
που έχουν χαμηλά επίπεδα γλουταθειόνης».
Η σημασία λοιπόν της λήψης ενός συμπληρώματος γλουταθειόνης
είναι δεδομένη. Είναι επένδυση υγείας και μακροζωίας.
Το χρώμιο είναι ευρέως γνωστό σαν στοιχείο στρατηγικής
σημασίας για την πολεμική βιομηχανία. Ελάχιστοι όμως γνωρίζουν την κεφαλαιώδη
σημασία του σαν παράγοντα υγείας, αντιγήρανσης και μακροζωίας. Έχει αποδειχθεί
επιστημονικά, εδώ και πολύ καιρό, ότι το χρώμιο ρυθμίζει τα επίπεδα της
ινσουλίνης (δηλαδή της μεγαλύτερης ολέστρας που εκκρίνει το ανθρώπινο σώμα),
ρυθμίζει το σάκχαρο του αίματος στα φυσιολογικά επίπεδα, μειώνει τα επίπεδα της
χοληστερόλης στο αίμα, βελτιώνει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος,
προλαμβάνει τις καρδιοπάθειες και αυξάνει την παραγωγή της αντιγηραντικής
ορμόνης ( DHEA).
Η λήψη συμπληρωμάτων χρωμίου μπορεί να συμβάλλει:
• Στη
μείωση των επιπέδων της ινσουλίνης.
• Στη
μείωση των τριγλυκεριδίων.
• Στην
αύξηση της «καλής» HDL χοληστερόλης.
• Στην
προστασία από την απόφραξη των αρτηριών και τα καρδιακά νοσήματα.
• Στη
μείωση της «κακής» LDL χοληστερόλης.
• Στην
ομαλοποίηση των επιπέδων του σακχάρου στο αίμα.
• Στη
μείωση του κινδύνου του διαβήτη των ενηλίκων.
• Στην
παρεμπόδιση της ανάπτυξης του καρκίνου.
• Στην
ενίσχυση της καλής λειτουργίας του ανοσοποιητικού συστήματος.
• Στην
αύξηση της ενέργειας.
• Στην
αύξηση της μυϊκής μάζας του σώματος.
• Στην
αύξηση της παραγωγής της αντιγηραντικής ορμόνης (DHEA).
• Στην
παράταση της διάρκειας ζωής.
Ας δούμε τώρα τα ανησυχητικά στοιχεία:
Τουλάχιστον
το 90% (!) των Αμερικανών πάσχουν από σοβαρή ένδεια χρωμίου, λαμβάνοντας λιγότερο
από το μισό της ποσότητας που οι ειδικοί θεωρούν ως ελάχιστη απαιτούμενη δόση
και η οποία είναι 50mg ημερησίως.
Είναι
ουσιαστικά αδύνατο να πάρει κανείς την απαιτούμενη δόση χρωμίου από τις τροφές.
Για να πάρουμε ακόμα και 50mg χρωμίου πρέπει να καταναλώνουμε 3000 έως 4000
θερμίδες ημερησίως. Όπως εξηγούν οι ειδικοί του υπουργείου Γεωργίας των Η.Π.Α.,
για να πάρουμε τη συνιστώμενη δόση των 200mg πρέπει να καταναλώνουμε
περισσότερο από 12000 θερμίδες ημερησίως.
Δίχως την
απαραίτητη ποσότητα χρωμίου μπορεί να υπάρξει συσσώρευση της ινσουλίνης και της
γλυκόζης (σακχάρου) στο αίμα, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη
διαβήτη, καρδιοπάθειας και συμπτωμάτων πρόωρης γήρανσης.
Ένας
στους τέσσερις Αμερικανούς – δηλαδή περίπου εβδομήντα εκατομμύρια άτομα – δεν
γνωρίζουν ότι υποφέρουν από ήπια έως σοβαρή ευαισθησία προς τους υδατάθρανκες
και ότι θα μπορούσαν να ευεργετηθούν από τη λήψη χρωμίου.
Είναι πλέον περιττό οποιοδήποτε σχόλιο πάνω στη χρησιμότητα
ή μη των συμπληρωμάτων διατροφής. Η υγεία είναι το πολυτιμότερο αγαθό. Και η
προσπάθεια για καλύτερη υγεία είναι ανάγκη, δικαίωμα αλλά και υποχρέωση όλων
μας.
Γιατί κανείς δεν σέβεται εκείνον που δεν σέβεται τον εαυτό
του.
Ηλίας Αλεβίζος
Ειδικευμένος Ψυχίατρος
Αιγινήτειο Νοσοκομείο
http://www.holism.gr/.
