Περί Αγάπης και Γάμου / Osho
Η αγάπη είναι σαν ένα πουλί που πετάει. Η αγάπη φέρνει την ελευθερία. Και μια αγάπη που δεν φέρνει ελευθερία δεν είναι αγάπη. Η αγάπη δεν είναι επιβολή. Πως μπορείς να επιβληθείς σε εκείνον που αγαπάς; Πως μπορείς να τον έχεις εξαρτημένο και να εξακολουθείς να τον αγαπάς; Αλλα αυτό συμβαίνει συνέχεια στον κόσμο, στο όνομα της αγάπης. Μια απληστία για δύναμη, για το πώς θα επιβληθείς στον άλλον. Φυσικό είναι να μην επιτρέπεται η ανεξαρτησία. Γίνεται κάθε προσπάθεια, ώστε ο άλλος να είναι το αντίγραφο σου. Φοβάσαι την ελευθερία του άλλου, γιατί η ελευθερία δεν ελέγχεται και την ελευθερία δεν μπορείς να την προβλέψεις. Γι’ αυτό, οι υποτιθέμενες αγάπες προσπαθούν με κάθε τρόπο να καταστρέψουν την ελευθερία. Και από τη στιγμή που η ελευθερία καταστρέφεται, η αγάπη πεθαίνει.
Η αγάπη είναι πολύ εύθραυστη, σαν το τριαντάφυλλο. Πρέπει να το αφήσεις να χορέψει στη βροχή, στον αέρα, στον ήλιο. Η αγάπη είναι σαν ένα πουλί που πετάει. Η ελευθερία του είναι ολόκληρος ο ουρανός. Μπορείς να πιάσεις το πουλί, να το βάλεις σε ένα όμορφο χρυσό κλουβί και να φαίνεται ότι είναι το ίδιο πουλί που πετούσε ελεύθερα και είχε όλο τον ουρανό δικό του. Αλλά μόνο θα φαίνεται ότι είναι το ίδιο πουλί, δεν θα ‘ναι το ίδιο. Θα το έχεις σκοτώσει. Του έκοψες τα φτερά. Του στέρησες τον ουρανό. Και τα πουλιά δεν νοιάζονται για το χρυσάφι σου. Όσο πολύτιμο και αν είναι το κλουβί σου, είναι σκλαβιά. Αυτό ακριβώς κάνουμε με την αγάπη μας: Φτιάχνουμε χρυσά κλουβιά. Φοβόμαστε επειδή ο ουρανός είναι απέραντος. Ο φόβος είναι ότι το πουλί μπορεί να μην επιστρέψει. Για να το ελέγχεις, πρέπει να είναι φυλακισμένο.
Να πως η αγάπη γίνεται γάμος. Η αγάπη είναι ένα πουλί που πετάει. Ο γάμος είναι ένα πουλί σε χρυσό κλουβί. Και βέβαια το πουλί δεν μπορεί ποτέ να σε συγχωρέσει. Έχεις καταστρέψει όλη του την ομορφιά, όλη του την χαρά, όλη του την ελευθερία. Κατάστρεψες την ψυχή του. Είναι μόνο ένα νεκρό αντίγραφο. Έχεις όμως σιγουρέψει ότι δεν μπορεί να σου φύγει, ότι θα είναι πάντα δικό σου, ότι και αύριο θα είναι δικό σου, και μεθαύριο… Οι εραστές είναι πάντα φοβισμένοι. Ο φόβος υπάρχει επειδή η αγάπη έρχεται σαν τον άνεμο. Δεν μπορείς να την κατασκευάσεις, δεν είναι κάτι που φτιάχνεται. Έρχεται! Αλλά ότι έρχεται μόνο του μπορεί να φύγει και μόνο του. Είναι φυσικό επακόλουθο.
Η αγάπη έρχεται και λουλούδια ανθίζουν μέσα σου, τραγούδια γεννιούνται στην καρδιά σου, η επιθυμία να χορέψεις… αλλά με έναν κρυφό φόβο. Τι θα γίνει αν αυτό το αεράκι που ήρθε σε εσένα δροσερό και μυρωδάτο σ’ αφήσει αύριο; Επειδή εσύ δεν είσαι η πεμπτουσία της ύπαρξης. Και το αεράκι είναι μονάχα φιλοξενούμενος. Θα μείνει μαζί σου όσο αισθάνεται και κάθε στιγμή μπορεί να φύγει. Αυτό φοβίζει τους ανθρώπους και γίνονται καταπιεστικοί. Αρχίζουν να κλείνουν πόρτες και παράθυρα για να κρατήσουν τον αέρα μέσα. Αλλά όταν οι πόρτες και τα παράθυρα είναι κλειστά, ο αέρας δεν είναι ίδιος. Η δροσιά χάνεται, η ευωδιά χάνεται. Γρήγορα γίνεται αποκρουστικός. Χρειάζεται ελευθερία και του την πήρες. Δεν είναι παρά κάτι νεκρό.
Στο όνομα της αγάπης, οι άνθρωποι κουβαλούν ο ένας το πτώμα του άλλου και αυτό το ονομάζουν γάμο. Και για να κουβαλάς πτώματα πρέπει να πας σε μια δημόσια υπηρεσία να το νομιμοποιήσεις. Η αγάπη δεν επιτρέπει το γάμο. Σε ένα αυθεντικό κόσμο, δεν θα υπάρχει γάμος. Πρέπει κανείς να αγαπά, να αγαπά έντονα, να αγαπά ολοκληρωτικά και να μην ανησυχεί για το αύριο. Αν η ζωή ήταν γεμάτη ευδαιμονία μέχρι σήμερα, τότε έχε εμπιστοσύνη ότι θα είναι ακόμα πιο όμορφη και με μεγαλύτερη ευδαιμονία αύριο. Όσο η εμπιστοσύνη σου μεγαλώνει, η ζωή γίνεται όλο και πιο γενναιόδωρη. Θα σε αγκαλιάσει περισσότερη αγάπη. Θα σου έρθουν περισσότερα λουλούδια χαράς και έκστασης.
Ότι γνώρισες στο όνομα της αγάπης, δεν ήταν αγάπη. Μπορεί να ήταν ένα κόλλημα, μπορεί να ήταν μια βιολογική έλξη, μπορεί να ήταν μια συνομωσία ορμονών εναντίον δύο ατόμων, αλλά δεν ήταν αγάπη. Γνωρίζεις την αγάπη για πρώτη φορά, επειδή το μοναδικό μέτρο κρίσης είναι ότι η ελευθερία σου μεγαλώνει, ότι η ανεξαρτησία σου σταθεροποιείται, ενσωματώνεται, αποκρυσταλλώνεται. Αυτό είναι το μοναδικό μέτρο να κρίνεις ότι η αγάπη σε εμπιστεύτηκε, ότι η αγάπη φιλοξενήθηκε στην καρδιά σου.
Και ποιος νοιάζεται για το αύριο; Οι άνθρωποι που ασχολούνται με το αύριο είναι οι άνθρωποι που δεν έχουν το σήμερα, που είναι δυστυχισμένοι αυτή τη στιγμή και προσπαθούν να το κρύψουν, να το αγνοήσουν με την ελπίδα, με το όνειρο του αύριο. Αλλά το αύριο δεν έρχεται ποτέ. Αυτή είναι μια από τις δυσκολίες. Είναι πάντα το σήμερα που έρχεται. Και συνηθίζεις να είσαι δυστυχισμένος σήμερα με το να ελπίζεις να επιθυμείς και να ονειρεύεσαι το αύριο. Η ζωή σου έχει ξεφύγει. Οι άνθρωποι είναι τόσο συνηθισμένοι στο αύριο ώστε δεν σκέφτονται μονάχα το αύριο αυτής της ζωής, σκέφτονται και για τη ζωή μετά τον θάνατο.
Συνήθιζαν να με ρωτάνε: «Τι θα συμβεί μετά από τη ζωή; Τι θα συμβεί μετά από το θάνατο;» Και εγώ τους έλεγα: «Θα συνεχίσει να συμβαίνει αυτό που συμβαίνει και πριν από το θάνατο. Είσαι ευτυχισμένος σήμερα; Το αύριο θα γεννηθεί από το σήμερα. Το σήμερα εγκυμονεί ολόκληρο το μέλλον σου» Καταρχήν το να ζει κανείς στα πλαίσια οποιουδήποτε θεσμού δεν είναι καλό. Όλοι οι θεσμοί είναι καταστρεπτικοί. Ο γάμος κατέστρεψε σχεδόν κάθε δυνατότητα σε εκατομμύρια ανθρώπους. Και όλα αυτά για άχρηστα πράγματα.
Πρώτα απ’ όλα ο γάμος, το ίδιο το λειτούργημα του γάμου είναι ψεύτικο. Αν δεν πάρεις το γάμο στα σοβαρά, τότε μπορείς να είσαι ελεύθερος. Αν τον πάρεις στα σοβαρά τότε η ελευθερία είναι αδύνατη. Δες το γάμο σου σαν παιχνίδι. Είναι ένα παιχνίδι. Έχετε λίγη αίσθηση χιούμορ ότι δεν είναι παρά ένας ρόλος που παίζεις στην σκηνή της ζωής αλλά δεν είναι κάτι που ανήκει στην ύπαρξη, δεν έχει υπόσταση, είναι μια φαντασίωση. Οι άνθρωποι όμως είναι τόσο ανόητοι, που παίρνουν την φαντασίωση για πραγματικότητα.
Έχω δει ανθρώπους να διαβάζουν βιβλία φαντασίας και να έχουν δάκρυα στα μάτια, γιατί στη φανταστική ιστορία τα πράγματα γίνονται πιο τραγικά. Κάνουν πολύ καλά που στους κινηματογράφους σβήνουν τα φώτα, ώστε όλοι να μπορούν να διασκεδάσουν το έργο, να γελάσουν, να κλάψουν, να λυπηθούν, να χαρούν. Αν υπήρχε φως θα ήταν λίγο δύσκολο – τι θα σκέφτονταν οι άλλοι;
Και ξέρουν πολύ καλά ότι η οθόνη είναι άδεια, ότι δεν υπάρχει κανένας, ότι δεν είναι τίποτα παραπάνω από την προβολή μιας εικόνας. Αλλά αυτό το ξεχνάνε τελείως. Και το ίδιο συμβαίνει με τις ζωές μας. Πολλά πράγματα που πρέπει απλώς να τα δούμε με χιούμορ, τα παίρνουμε τόσο σοβαρά. Και τα προβλήματα μας ξεκινάνε από αυτή τη σοβαρότητα.
Πρώτα απ’ όλα γιατί να παντρευτείς; Αγαπάς κάποιον, ζεις μαζί του. Αυτό είναι μέρος των βασικών σου δικαιωμάτων. Μπορείς να ζεις με κάποιον, μπορείς να τον αγαπάς. Ο γάμος δεν είναι κάτι που συμβαίνει στους ουρανούς, συμβαίνει εδώ μέσα από τους επιτήδειους παπάδες. Αλλά αν θες να παίξεις το κοινωνικό παιχνίδι, αν δεν θες να βρίσκεσαι μόνος και απομονωμένος ξεκαθάρισε στον άντρα ή τη γυναίκα σου ότι αυτός ο γάμος δεν είναι παρά ένα παιχνίδι: Μην το πάρεις ποτέ στα σοβαρά.
«Θα παραμείνω το ίδιο ανεξάρτητος, όσο και πριν το γάμο, κι εσύ θα παραμείνεις τόσο ανεξάρτητη, όσο και πριν το γάμο. Ούτε εγώ θα γίνω εμπόδιο στη ζωή σου ούτε εσύ θα γίνεις εμπόδιο στη ζωή μου. Θα ζήσουμε μαζί σαν δυο φίλοι, μοιραζόμενοι την ελευθερία μας, χωρίς όμως να γινόμαστε βάρος ο ένας στον άλλο.»
«Και όποια στιγμή αισθανθούμε ότι η άνοιξη πέρασε, ότι ο μήνας του μέλιτος έχει τελειώσει, θα είμαστε αρκετά ειλικρινής ώστε να μην εξακολουθήσουμε να υποκρινόμαστε αλλά να πούμε ο ένας στον άλλον ότι αγαπήσαμε πολύ και ότι θα είμαστε ευγνώμονες ο ένας στον άλλο για πάντα, ότι οι ημέρες της αγάπης θα βρίσκονται στη θύμηση μας, στα όνειρα μας με χρυσά γράμματα, αλλά ότι η άνοιξη πέρασε. Οι δρόμοι μας έφτασαν στο σημείο, που παρόλο ότι είναι λυπηρό, πρέπει να χωρίσουμε, επειδή τώρα πια το να ζούμε μαζί δεν είναι ένδειξη αγάπης.»
«Αν σ’ αγαπώ, θα σ’ αφήσω, τη στιγμή που βλέπω ότι η αγάπη μου έχει γίνει δυστυχία για σένα. Αν μ’ αγαπάς, θα μ’ αφήσεις τη στιγμή που βλέπεις ότι η αγάπη σου έχει γίνει φυλακή για μένα»
Η αγάπη είναι η πιο υψηλή αξία στην ζωή.
Δεν πρέπει να ξεπέφτει σε ανόητους θεσμούς. Και η αγάπη και η ελευθερία πάνε μαζί. Δεν μπορείς να διαλέξεις την μια και ν’ αφήσεις την άλλη. Ο άνθρωπος που γνωρίζει την ελευθερία είναι γεμάτος αγάπη. Και ο άνθρωπος που γνωρίζει την αγάπη είναι πάντα διαθέσιμος να δώσει ελευθερία. Αν δεν μπορείς να δώσεις ελευθερία στον άνθρωπο που αγαπάς, σε ποιον θα δώσεις ελευθερία; Όταν δίνεις ελευθερία δεν είναι παρά ένδειξη εμπιστοσύνης.
Η ελευθερία είναι μια έκφραση αγάπης. Γι΄αυτό είτε είσαι παντρεμένος είτε όχι, να θυμάσαι πως όλοι οι γάμοι είναι ψεύτικοι. Είναι απλώς κοινωνικές διευκολύνσεις.Ο σκοπός του δεν είναι να σε φυλακίσει και να σε δέσει με τον άλλον. Ο σκοπός του είναι να σε βοηθήσει να ωριμάσεις μαζί με τον άλλον. Η ωρίμανση όμως χρειάζεται ελευθερία.
