Η κατάθλιψη είναι ο Δυτικός μοντέρνος όρος, ο οποίος υποδεικνύει αλλαγή της διάθεσης από πολύ ήπια απογοήτευση έως βαριά απόγνωση. Είναι συχνότερο πρόβλημα στις γυναίκες από ότι στους άνδρες (διπλάσιο ποσοστό) και αυξάνεται ιδιαίτερα στη μέση ηλικία. Τα συμπτώματα είναι πολλά και με ποικίλη βαρύτητα. Τα κύρια όμως είναι η απάθεια, η έλλειψη ενδιαφέροντος, η έλλειψη αυτοεκτίμησης, άγχος και μόνιμη κούραση, η αξιοσημείωτη μείωση του ενεργειακού επιπέδου, η μειωμένη ικανότητα συγκέντρωσης, το συναίσθημα της απαξίωσης που μπορούν να οδηγήσουν μέχρι και σε σκέψεις αυτοκτονίας, θανάτου.
Πολλές φορές τα ψυχολογικά αυτά συμπτώματα συνοδεύονται από σωματικές κλινικές εκδηλώσεις όπως είναι οι αϋπνίες, η μειωμένη όρεξη έως ανορεξία, η μυϊκή ατονία, εναλλαγές στο σωματικό βάρος και πολλά άλλα. Τα συμπτώματα αυτά αρκετές φορές καθιστούν τους ασθενείς ανίκανους να ανταπεξέλθουν στις καθημερινές τους υποχρεώσεις, στην εργασία τους, στις προσωπικές τους σχέσεις και ακόμα στο να φροντίζουν τον ίδιο τους τον εαυτό.
Στα κλασικά κείμενα της Δυτικής Ιατρικής, όσον αφορά τις νοητικές διαταραχές, υπάρχουν συγκεκριμένα κριτήρια για να χαρακτηριστεί μια ασθένεια ως «κατάθλιψη». Ένα από αυτά, είναι τα συμπτώματα που ήδη αναφέραμε να είναι εμφανή για τουλάχιστον 2 εβδομάδες, με συχνότητα μία και παραπάνω φορές την ημέρα. Επίσης στο σύνολο πρέπει να υπάρχουν το λιγότερο πέντε από αυτά.
Η κατάθλιψη είναι τεράστιο παγκόσμιο πρόβλημα. Έρευνες αναφέρουν ότι ένας στους τέσσερις έχει κάποιο νοητικό πρόβλημα υγείας, το συχνότερο από τα οποία είναι το άγχος σε συνδυασμό ή όχι με άλλα συμπτώματα. Μερικοί ασθενείς δεν παραδέχονται ότι πάσχουν από κατάθλιψη, άλλοι δεν δέχονται να συζητήσουν για αυτό ή να ζητήσουν βοήθεια και υπάρχει μια άλλη κατηγορία ασθενών, οι οποίοι δεν έχουν συνειδητοποιήσει καν την κατάσταση στην οποία βρίσκονται. Συνήθως τα άτομα αυτά παραπονιούνται για σωματικά προβλήματα, όπως υπερβολική κούραση και ατονία, δυσανεξία στο κρύο και δεν κατανοούν ότι πάσχουν από κατάθλιψη.
Στην Παραδοσιακή Κινέζικη Ιατρική η κατάσταση αυτή ονομάζεται yin yu, το οποίο σημαίνει μελαγχολία. Το yu έχει διπλή έννοια, μελαγχολία και αδράνεια, δηλαδή η αιτιολογία της κατάθλιψης είναι πάντα η στασιμότητα ή η αδράνεια. Η Κινέζικη Ιατρική δεν εστιάζει στην διάγνωση ή στην ακριβή θεραπεία, αλλά εντοπίζει και διορθώνει τις ενεργειακές ανισορροπίες και πρέπει να τονίσουμε ότι η κατάθλιψη δεν υπάρχει ως νόσος, ακριβώς επειδή ο ασθενής εξετάζεται σαν μια οντότητα από σώμα και νου, και τα ψυχολογικά και τα σωματικά συμπτώματα είναι εξίσου σημαντικά.
Με αυτόν τον τρόπο η Παραδοσιακή Κινέζικη Ιατρική προσφέρει εναλλακτική προσέγγιση του προβλήματος, ενσωματώνοντας τους ψυχολογικούς και σωματικούς παράγοντες της κατάθλιψης. Βασίζεται στην αντίληψη ότι το Qi (η ζωτική μας ενέργεια) είναι αυτό το οποίο ενσαρκώνει την ίδια τη ζωή, τη διαφύλαξή της και τις μετατροπές της.
«Υγεία» είναι η ισορροπία ανάμεσα στο Yin και τοYang. Όταν το Yin είναι ανεπαρκές το άτομο χάνει την ικανότητα να υποδέχεται, να σχεδιάζει, να δημιουργεί. Γίνεται νευρικό, ευάλωτο, ανήσυχο, ενοχλείται εύκολα. Σε αντίθεση, όταν το Yang είναι ανεπαρκές, κυριαρχεί η ανασφάλεια, η απελπισία, η αδυναμία να παίρνει αποφάσεις και ο ασθενής νιώθει μπερδεμένος.
Έτσι η ισορροπία ανάμεσα στο Yin και το Yang εξαρτάται από την ικανότητα του οργανισμού να προσαρμόζεται στις αλλαγές. Αυτή η ισορροπία υποστηρίζεται από την σωστή ροη της ενέργειας Qi στα ενεργειακά μονοπάτια του σώματός μας, που είναι οι μεσημβρινοί. Οι μεσημβρινοί σχηματίζουν το ενεργειακό μας δίκτυο, το οποίο συνδέει την επιφάνεια του σώματος με τα εσωτερικά μας όργανα.
Οι διαταραχές και η φύση των συμπτωμάτων είναι διαφορετικές σε κάθε άτομο και έχει να κάνει με την σχετική ανεπάρκεια (hypo activity) ή με την περίσσεια (hyper activity) των Yin ή Yang ενεργειών. Π.χ, όταν κυριαρχεί μειωμένη διάθεση, αδυναμία, μειωμένη ή ανύπαρκτη πρωτοβουλία, απώλεια της όρεξης, υπνηλία, τότε υπερτερεί το Yin, και το Yang είναι ανεπαρκές.
Από την άλλη πλευρά, όταν ο ασθενής είναι αγχώδης, ανήσυχος, έχει βουλιμικές τάσεις και αϋπνίες, τότε υπερτερεί το Yang και το Yin είναι ανεπαρκές. Για το λόγο αυτό όταν έχουμε άτομο με κατάθλιψη είναι βασικό να εντοπίσουμε πoιο όργανο από το ενεργειακό του δίκτυο έχει προσβληθεί και πoια η σχέση του με το Yin και το Yang.
Επειδή όλα τα συναισθήματα εκφράζονται με την ενεργεία Qi, κάθε συναίσθημα που δεν βρίσκει προφορική έκφραση ή σωματική δραστηριότητα, μετατρέπεται σε στάσιμη, βλαβερή ενεργεία, η οποία δεν ρέει ομαλά στους μεσημβρινούς. Συνήθως η κατάθλιψη αποδίδεται σε στασιμότητα της ενέργειας Qi του Ήπατος στις διάφορες εκδηλώσεις της, συμπεριλαμβάνοντας τη μετατροπή της σε Ζέστη, σε Φλέγμα ή σε Υγρασία. Τo Ήπαρ ως ενεργειακό όργανο φιλοξενεί την Αιθέρια Ψυχή (Hun). Αυτή είναι υπεύθυνη για την δημιουργικότητά μας, για τα όνειρά μας, τις ιδέες, τα σχέδια και το νόημα της ζωής μας.
Από την άλλη πλευρά το Πνεύμα (Shen), το οποίο είναι η οργανωτική μας δύναμη, φιλοξενείται στην Καρδιά, και έτσι για να είμαστε ψυχικά υγιείς πρέπει να υπάρχει ισορροπία ενεργειακά ανάμεσα στα δυο αυτά όργανα.
Εν συνόψει, στην Παραδοσιακή Κινέζικη Ιατρική η κατάθλιψη είναι ένα σύμπλεγμα από ενεργειακές αντιδράσεις, που περιλαμβάνουν ανεπάρκεια ή περίσσεια των ενεργειών Yin και Yang, σε συνδυασμό διαφόρων βαθμών στασιμότητας Qi και Shen ανισορροπίας.
Ο σκοπός της εναλλακτικής αντιμετώπισης με βελονισμό ή/και με επιλεγμένα βότανα είναι να επαναφέρει της ενεργειακές διαταραχές σε σωστή ροη και σε σωστή λειτουργία. Μόνο με αυτόν τον τρόπο θα μπορεί ο οργανισμός να είναι υγιής.
Ενεργοποιώντας συγκεκριμένα σημεία του σώματός μας με τον βελονισμό αφαιρούμε το μπλοκάρισμα και την στασιμότητα της ενέργειας στους προσβεβλημένους μεσημβρινούς.
Τελειώνοντας, πρέπει να τονιστεί ότι ο Βελονισμός σαν η μοναδική Επεμβατική εναλλακτική θεραπεία έχει σχεδόν άμεσο αποτέλεσμα συγκρινόμενη με άλλες εναλλακτικές μεθόδους και σαν τέτοια (επεμβατική) χρήζει Ιατρικών γνώσεων από αυτούς που την εφαρμόζουν στους ασθενείς.
Παρασκευή Φωτάκη MD, Μαιευτήρας Χειρουργός Γυναικολόγος
Κινέζικη Ιατρική - Βελονισμός - Βοτανοθεραπεία
