Απο ομιλια του Γιώργη Οικονομόπουλου στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών, με θεμα: Εν θεογενή και τέχνη, στις 6/4/2011
Στη στενή σημασία της λέξης, ο όρος αναφέρεται σε μια ουσία (συνήθως ένα φυτό με ψυχοενεργά αποτελέσματα) το οποίο χρησιμοποιείται στη περίσταση ενός πνευματικού διαφωτισμού ή μυστικιστικής εμπειρίας, υπό το πλαίσιο μιας λατρείας. Στην ευρεία έννοια του όρου, η λέξη ενθεογενές, αναφέρεται σε ουσίες, τεχνητές ή φυσικές που επάγουν εναλλαγές της συνειδητότητας, ίδιες με εκείνες αναφερόμενες για τη λατρευτική κατάποση των σαμανικών ποτών, ασχέτως αν χρησιμοποιούνται για πιο επίγειους λόγους.
Η λέξη «εν-θεο-γενες» (Εν, Θεό, γενέσθαι), σημαίνει «(το μέσο που γεννά/παράγει/σχηματίζει (σ’ ένα άτομο) το θείο συναίσθημα» Η μετάφραση που δίδεται συνήθως «γεννάται ο Θεός εκ’ των έσω» δεν είναι ακριβής. Ο όρος ενθεογενές δεν υπονοεί ότι κάτι δημιουργείται, αλλά πως κάτι που υπάρχει ήδη γίνεται αντιληπτό, ούτε πως η εμπειρία είναι μέσα στον χρήστη, αλλά πως έχει ανεξάρτητη υπόσταση.
Ο όρος ενθεογενές παρ’ όλο που είναι μοντέρνος(προτάθηκε πρώτη φορά στη βιβλιογραφία το 1979 από τους Καρλ Ρακ (Carl A. P. Ruck), Τζέρεμι Μπίγκγουντ (Jeremy Bigwood), Ντάνι Στέιπλς (Danny Staples),Ρίτσαρντ Έβανς Σούλτες (Richard Evans Schultes), Τζόναθαν Οτ (Jonathan Ott) και Ρόμπερτ Γκόρντον Γουάσον (R. Gordon Wasson), υπάρχουν στοιχεία πως χρησιμοποιούταν από τους αρχαίους Έλληνες για να περιγράψουν θρησκευτικές μεταλήψεις, προφητικές διαστάσεις, μέχρι ερωτικά πάθη και ποιητικές εμπνεύσεις και ήταν σχετική με την έννοια του ενθουσιασμού, που σημαίνει «να έχεις μέσα σου τον Θεό».
Ο όρος προτάθηκε για να αντικαταστήσει τις λέξεις "παραισθησιογόνο" (διαδεδομένο εξαιτίας των εμπειριών του Άλντους Χάξλεϋ (Aldous Huxley) με τη μεσκαλίνη, δημοσιευόμενες στο βιβλίο του οι "Πόρτες τις Αντίληψης" του 1953) και "ψυχεδελικό" (ένας νεολογισμός για τη "δήλωση/φανέρωση της ψυχής" προτεινόμενο από τον άγγλο ψυχίατρο Χάμφρεϊ Όσμοντ (Humphry Osmond). Ο Ρακ και οι υπόλοιποι διατύπωσαν την άποψη καταρχάς ότι ο όρος "παραισθησιογόνο" ήταν ανάρμοστος λόγω της ετυμολογικής του σχέσης με λέξεις όπως το ντελίριο και η τρέλα. Κατά δεύτερο λόγο ο όρος "ψυχεδελικό" φάνταζε επίσης προβληματικός εξαιτίας της σχέσης του ηχητικώς με τη λέξη ψύχωση και γιατί ήταν αμετάκλητα συνδεδεμένο με τους διάφορους αρνητικούς συνειρμούς που είχε επιφέρει το κίνημα των χίπις στη δεκαετία του εξήντα.
Από τη Βικιπαίδεια
.
