Οι ασκήσεις γιόγκα, ο διαλογισμός και οι ασκήσεις αναπνοής βοηθούν στην ανακούφιση από συμπτώματα κατάθλιψης και άγχους, σύμφωνα με τα αποτελέσματα νέας έρευνας. Όπως φάνηκε από εξετάσεις, μετά από μια ώρα γιόγκα, οι άνθρωποι που έλαβαν μέρος στην έρευνα, παρουσίασαν άνοδο στο επίπεδο του νευροδιαβιβαστή GABA. Τα χαμηλά επίπεδα συνδέονται με άγχος και κατάθλιψη.
Η ερευνήτρια Dr. Chris Streeter, Καθηγήτρια Ψυχιατρικής και Νευρολογίας στο Boston University School of Medicine, δήλωσε πως είναι σχεδόν σίγουρη πως αυτή είναι η πρώτη έρευνα που αποδεικνύει ότι υπάρχει πραγματική, μετρίσιμη αλλαγή του σημαντικού νευροδιαβιβαστή μετά από παρέμβαση που σχετίζεται με τον τρόπο ζωής, όπως η γιόγκα.
Η ερευνήτρια πιστεύει ότι η γιόγκα, ενδεχομένως, μπορεί να αποτελέσει χρήσιμο ‘όπλο’ για την καταπολέμηση της κατάθλιψης και του άγχους. Δεν συμβουλεύει να σταματήσουν οι άνθρωποι τη φαρμακευτική αγωγή αλλά να χρησιμοποιήσουν παράλληλα τη γιόγκα για να δουν πώς θα ανταποκριθούν σε αυτήν.
Τα αποτελέσματα της έρευνας δημοσιεύονται στο περιοδικό ‘Journal of Alternative and complementary medicine’.
Στην έρευνα έλαβαν μέρος 8 εθελοντές, που ακολουθούσαν ασκήσεις γιόγκα για μεγάλο διάστημα και 11 που δεν ασχολούνταν με αυτή. Οι εθελοντές ήταν υγιείς, ενώ κανείς δεν είχε διαγνωστεί με σοβαρή ψυχική νόσο.
Στην αρχή της έρευνας μετρήθηκαν τα επίπεδα του νευροδιαβιβαστή. Στη συνέχεια όσοι έκαναν γιόγκα έκαναν διαλογισμό για μια ώρα, ενώ η άλλη ομάδα απλώς διάβαζε. Στη συνέχεια φάνηκε ότι το επίπεδο του νευροδιαβιβαστή παρουσίασε αύξηση κατά 27% στην ομάδα που έκανε γιόγκα.
Η Streeter δήλωσε πως πρόκειται για σημαντική άνοδο. Η άλλη ομάδα δεν παρουσίασε αυτή την αλλαγή. Το είδος της γιόγκα δεν φάνηκε να παίζει ρόλο καθώς οι συμμετέχοντες είχαν επιλέξει διαφορετικά είδη.
Ωστόσο, άλλος ειδικός θεωρεί πως η έρευνα είχε ορισμένα μειονεκτήματα.
Ο Zindel Segal, Καθηγητής ψυχολογίας και ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο, αναρωτιέται γιατί η ομάδα που έκανε γιόγκα συγκρίθηκε με ομάδα που παρέμεινε αδρανής, διαβάζοντας και όχι με ομάδα που θα ακολουθούσε κάποια άλλη φυσική δραστηριότητα.
Επίσης παρατήρησε πως όλοι οι συμμετέχοντες ήταν ψυχικά υγιείς και ότι η κατάθλιψη και η αγχώδης διαταραχή δεν αφορούν μόνο τις καθημερινές διακυμάνσεις που παρατηρούνται στο στρες και στην ένταση.
Ο ερευνητής δήλωσε πως γνωρίζουμε πως η γιόγκα μπορεί να έχει σημαντική επίδραση στο να μετριάσει τις διακυμάνσεις που νιώθει ο άνθρωπος καθημερινά, αλλά θεωρεί πως αυτό μπορεί να επιτευχθεί ίσως και με άλλους τρόπους.
Παράλληλα εκφράζει επιφυλάξεις και για το ρόλο της GABA στην κατάθλιψη δηλώνοντας ότι η κατάθλιψη δεν εξαρτάται μόνο από αυτήν. Όπως υπογραμμίζει, η σεροτονίνη παίζει μεγαλύτερο ρόλο.
Παρόλα αυτά δεν θεωρεί πως η έρευνα δεν αξίζει, καθώς και ο ίδιος χρησιμοποιεί το διαλογισμό και τη γιόγκα ως μέρος της θεραπευτικής αγωγής. Πιστεύει πως χρειάζεται περαιτέρω έρευνα.
Η ερευνήτρια συμφωνεί πως η έρευνα είναι μόνο η αρχή.
Πηγές: ‘Journal of Alternative and complementary medicine’
www.iatronet.gr/newsarticle.asp?art_id=2128
Γιόγκα και κεταμίνη «νικούν» την κατάθλιψη
Δύο νέες έρευνες αποκαλύπτουν την ευεργετική δράση μιας σωματικής άσκησης, αλλά και μιας ηρεμιστικής ουσίας
ΛΟΝΔΙΝΟ.
Δύο νέες, ανεξάρτητες μεταξύ τους έρευνες δείχνουν ότι τόσο η γιόγκα όσο και η κεταμίνη έχουν ιδιαίτερα αποτελεσματική δράση απέναντι στην κατάθλιψη και στα συμπτώματά της. Επιστήμονες της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Βοστώνης διαπίστωσαν ότι η γιόγκα αυξάνει σημαντικά την παραγωγή στον εγκέφαλο των γ-αμινοβουτυρικών υποδοχέων, GΑΒΑ, που παίζουν κεντρικό ρόλο στο να διατηρείται η ηρεμία τόσο στον εγκέφαλο όσο και γενικότερα στον οργανισμό του ανθρώπου. Εχει διαπιστωθεί ότι τα χαμηλά επίπεδα των υποδοχέων GΑΒΑ συνδέονται με την κατάθλιψη, το στρες και άλλες σχετικές διαταραχές.
Οι ερευνητές παρακολούθησαν και μελέτησαν για διάστημα 12 εβδομάδων δύο ομάδες ατόμων, η μία εκ των οποίων έκανε γιόγκα για μία ώρα, τρεις φορές την εβδομάδα, και η άλλη έκανε τις ίδιες ώρες άλλου είδους σωματική άσκηση, όπως για παράδειγμα, περπάτημα. Οπως διαπιστώθηκε η γιόγκα αυξάνει πολύ περισ σότερο τα επίπεδα των υποδοχέων GΑΒΑ σε σχέση με τα άλλα είδη άσκησης. Οι ερευνητές πραγματοποίησαν μαγνητικές τομογραφίες εγκεφάλου, ενώ μελέτησαν και την ψυχολογική κατάσταση των συμμετεχόντων καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι η γιόγκα αποτελεί ένα φυσικό εμπόδιο για την κατάθλιψη.
Η «αμφιλεγόμενη» κεταμίνη
Την ίδια στιγμή επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Γέιλ διαπίστωσαν ότι η κεταμίνη μπορεί να βοηθήσει δραστικά στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης. Σύμφωνα με τους ερευνητές, μία και μόνο δόση της ουσίας μπορεί να εξαφανίσει τα συμπτώματα της κατάθλιψης μέσα σε λίγες ώρες, τη στιγμή που οι διάφορες φαρμακευτικές αγωγές που χορηγούνται για αυτό τον σκοπό χρειάζονται πολλές ημέρες ή και εβδομάδες για να παρουσιάσουν κάποια αποτελέσματα. Η ανακοίνωση έχει προκαλέσει αντιδράσεις, αφού η κεταμίνη χρησιμοποιείται ως ηρεμιστικό σε άλογα, ενώ αποτελεί και τη βάση εξαρτησιογόνων και παραισθησιογόνων ναρκωτικών ουσιών, όπως το γνωστό «special Κ».
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η κεταμίνη δρα στο νευρικό σύστημα με εντελώς διαφορετικό τρόπο απ΄ ό,τι τα «συμβατικά» φάρμακα, ενώ επιπλέον αποκαθιστά τις συνάψεις στον εγκέφαλο που έχουν καταστραφεί από το στρες. Εσπευσαν όμως να επισημάνουν ότι πρέπει, πρώτον, να γίνουν νέες έρευνες με στόχο να αναπτυχθεί μια τροποποιημένη μορφή σε σχέση με τις υπάρχουσες μορφές της ουσίας και, δεύτερον, σε κάθε περίπτωση να χορηγείται μια πολύ μικρή δόση ώστε να μην υπάρχουν δυσάρεστες παρενέργειες, όπως για παράδειγμα οι παραισθήσεις.
ΗΡΕΜΙΑ ΚΑΙ ΗΡΕΜΙΣΤΙΚΟ
Η γιόγκα αυξάνει σημαντικά την παραγωγή στον εγκέφαλο των γ-αμινοβουτυρικών υποδοχέων, GΑΒΑ, που παίζουν κεντρικό ρόλο στο να διατηρείται η ηρεμία του Η κεταμίνη χρησιμοποιείται ως ηρεμιστικό σε άλογα, ενώ αποτελεί και τη βάση εξαρτησιογόνων και παραισθησιογόνων ναρκωτικών ουσιών Εξαφανίζει τα συμπτώματα της κατάθλιψης μέσα σε λίγες ώρες, όταν διάφορες άλλες φαρμακευτικές αγωγές χρειάζονται πολλές ημέρες ή και εβδομάδες.
Ο διαλογισμός «διώχνει» τις υποτροπές της κατάθλιψης
Μελέτες έχουν δείξει ότι ο διαλογισμός αποτρέπει τις υποτροπές της κατάθλιψης, ίσως προκαλώντας αλλαγές στα τμήματα του εγκεφάλου που σχετίζονται με τη μάθηση και το άγχος. Μια νέα μελέτη υποδηλώνει ότι η δράση του μπορεί να οφείλεται στην τροποποίηση εγκεφαλικών κυμάτων που λέγονται «άλφα ρυθμοί» και συμβάλλουν στη ρύθμιση της μετάδοσης των αισθητηρίων ερεθισμάτων από τον περιβάλλοντα χώρο.
Όπως γράφει η εφημερίδα «Νιου Γιορκ Τάιμς», επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ χώρισαν 12 υγιείς εθελοντές σε δύο ομάδες. Οι μισοί ακολούθησαν επί οκτώ εβδομάδες ένα πρόγραμμα διαλογισμού για καταπράυνση του στρες και οι άλλοι μισοί δεν έκαναν διαλογισμό.
Σε τακτά χρονικά διαστήματα, οι ερευνητές υπέβαλλαν τους εθελοντές σε μια εξέταση που λέγεται «μαγνητοεγκεφαλογραφία» (MEG) για να καταγράφουν τα ηλεκτρικά κύματα σε μία περιοχή του εγκεφάλου που επεξεργάζεται τα μηνύματα από το αριστερό χέρι. Στη διάρκεια της εξέτασης, κάθε εθελοντής έπρεπε να συγκεντρώνει την προσοχή του στο αριστερό χέρι ή στο αριστερό πόδι του.
Στο τέλος των οκτώ εβδομάδων, η MEG έδειξε πως οι άλφα ρυθμοί όσων εθελοντών είχαν κάνει διαλογισμό άλλαζαν πιο γρήγορα και πιο έντονα.
Τι σημαίνει πρακτικά αυτό; «Οταν κάποιος διαβάζει ή γράφει σε ένα θορυβώδες περιβάλλον, χρησιμοποιεί τους άλφα ρυθμούς σαν διακόπτη ήχου για να απομονώνει τα νευρικά κύτταρα που συλλέγουν τους ήχους από το περιβάλλον», εξηγεί η νευροεπιστήμονας δρ Κάθριν Ε. Κερ, επικεφαλής της μελέτης που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Brain Research Bulletin»
.
.
«Ολοι το κάνουμε έως έναν βαθμό, αλλά αποδεικνύεται πως όσοι κάνουν διαλογισμό είναι πολύ πιο αποδοτικοί σε αυτό».
ΠΗΓΗ: http://ygeia.tanea.gr
Το πρόβλημα λοιπόν, δεν είναι η θλίψη και η κακή διάθεση, αλλά το πώς αντιδρούν η ψυχή και το μυαλό μας σε αυτήν. Με το διαλογισμό μαθαίνουμε να μπαίνουμε σε μια κατάσταση πλήρους συνειδητότητας και ελέγχουμε όσα συμβαίνουν γύρω μας.
Ο διαλογισμός που βασίζεται στη γνώση και τη συναίσθηση, επιτρέπει σε όποιον τον εφαρμόζει να αποδέχεται και να αντιμετωπίζει κάθε τι αρνητικό.
Αυτό άλλωστε υποστηρίζουν μια σειρά από πρόσφατες έρευνες.
Μελέτη που δημοσιεύτηκε στην αμερικανική Επιθεώρηση για την Προσωπικότητα και την Κοινωνική Ψυχολογία δείχνει ότι αυτού του τύπου ο διαλογισμός μπορεί να μεταβάλει τη λειτουργία του ίδιου του εγκεφάλου και να επηρεάσει σημαντικά τη ψυχολογία.
Παράλληλα με πρόσφατη μελέτη του κέντρου Διαλογισμού Γνώσης και Συναίσθησης του πανεπιστημίου της Οξφόρδης έβγαλε το συμπέρασμα ότι η συγκεκριμένη μέθοδος βοήθησε όσους πάσχουν από κατάθλιψη να παρακολουθούν τις σκέψεις τους και να αντιλαμβάνονται τις στιγμές εκείνες που η διάθεσή τους αλλάζει. Έτσι μια για πάντα κατάφερναν να σπάσουν τα δεσμά ανάμεσα σε ένα αρνητικό συναίσθημα και μια αρνητική σκέψη και να νιώθουν καλύτερα.
Τις παραπάνω έρευνες επαληθεύει και ο καθηγητής ψυχοπαθολογίας Ρίτσαρντ Ντέιβιντσον του πανεπιστημίου του Γουισκόνσιν, ο οποίος ταξίδεψε μέχρι το μακρινό Θιβέτ και υπέβαλε μοναχούς σε εκτενείς μαγνητικές τομογραφίες εγκεφάλου την ώρα που διαλογίζονταν.
Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά. Οι διαφορές στον ιππόκαμπο και στους πρόσθιους λοβούς ήταν σημαντικές γεγονός το οποίο επιβεβαιώνει την αλλαγή που συντελείται στις εγκεφαλικές διεργασίες την ώρα της πρακτικής.
Σε όλες ανεξαιρέτως τις περιπτώσεις υπήρχε μια σημαντική αύξηση σε κύματα γάμα, τα οποία αποδεικνύουν ενισχυμένη εγκεφαλική δραστηριότητα, διαύγεια και συνειδητότητα. Μάλιστα ποτέ άλλοτε σε πείραμα της νευροεπιστήμης δεν καταγράφηκε μεγαλύτερη αλλαγή και εκπομπή από κύματα γάμα!
Στην Αμερική σε περισσότερα από διακόσια κέντρα αυτή τη στιγμή κάνουν διαλογισμό με τη μέθοδο MBCT βοηθώντας πάνω από δυο εκατομμύρια καταθλιπτικά άτομα.
Στην Μεγάλη Βρετανία όμως τα αντίστοιχα κέντρα είναι ελάχιστα, με αποτέλεσμα στον Εθνικό Οργανισμό Υγείας να σκέφτονται σοβαρά να εντάξουν το διαλογισμό στο Εθνικό Σύστημα Υγείας δίνοντας δικαίωμα πρόσβασης σε εκατομμύρια ασθενείς.
Με τη διαρκή επανάληψη ενός μάντρα το μυαλό στρέφεται προς τα μέσα και αδειάζει από σκέψεις και συναισθήματα.
Πρόσφατα έγιναν μελέτες σε δύο Πανεπιστήμια. Σε αυτές συμμετείχαν συνολικά περισσότερα από εκατό άτομα τα οποία μυήθηκαν στην συγκεκριμένη μέθοδο.
Στο τέλος των ερευνών τα αποτελέσματα εξέπληξαν ακόμα και τον ίδιο τον Μαχαρίσι. Τα συμπτώματα της κατάθλιψης στην ομάδα των διαλογιστών μειώθηκαν κατά 48% ποσοστό ρεκόρ!
Ο Χέκτορ Μάγιερς, καθηγητής ψυχολογίας στο UCLA, υποστηρίζει ότι:
« Τα αποτελέσματα μας ενθαρρύνουν να χρησιμοποιήσουμε τον υπερβατικό διαλογισμό ως συμπλήρωμα της φαρμακευτικής θεραπείας για την κατάθλιψη», ενώ δεν δίστασε να εκφράσει ελπίδες ότι στο μέλλον «μπορεί να αποτελέσει σημαντικό όπλο σε περιπτώσεις που τα φάρμακα και η ψυχοθεραπεία δεν ωφελούν».
http://nekthl.blogspot.com/search/label/%CE%94%CE%B9%CE%B1%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82?updated-max=2011-04-27T08:46:00%2B03:00&max-results=20
Ο διαλογισμός αλλάζει το μυαλό
Δομικές αλλαγές στον εγκέφαλο ατόμων που κάνουν διαλογισμό.
Διαλογισμός και ψυχική υγεία
Οσοι κάνουν διαλογισμό επί 30 λεπτά την ημέρα, για μόλις οκτώ εβδομάδες, παρουσιάζουν αλλαγές στον εγκέφαλό τους που σχετίζονται με το στρες , τη μνήμη, την εικόνα που έχουν για τον εαυτό τους και το πόσο συμπονετικοί είναι, σύμφωνα με μια νέα μελέτη. Οι αλλαγές είναι μετρήσιμες και εντοπίζονται στην πυκνότητα της φαιάς ουσίας στον εγκέφαλό τους, γράφουν οι επιστήμονες στο τεύχος της 30ής Ιανουαρίου της επιθεώρησης «Psychiatry Research: Neuroimaging».
Η μελέτη πραγματοποιήθηκε πριν και μετά την έναρξη των μαθημάτων διαλογισμού. Οι εθελοντές υποβλήθηκαν σε μαγνητικές τομογραφίες εγκεφάλου, οι οποίες έδειξαν ότι υπήρξε σημαντική αύξηση στη φαιά ουσία του ιππόκαμπου – μιας δομής του εγκεφάλου που παίζει καθοριστικό ρόλο στη μάθηση και στη μνήμη.
Γνώση και συναίσθηση
Οι τομογραφίες έδειξαν επίσης μείωση της φαιάς ουσίας στην αμυγδαλή, μια άλλη δομή που σχετίζεται με το άγχος και το στρες. Στη μελέτη συμμετείχε επίσης ομάδα εθελοντών που δεν έκανε διαλογισμό (ομάδα ελέγχου) και στην οποία δεν παρατηρήθηκε καμιά από τις προαναφερθείσες αλλαγές.
Πώς όμως έμαθαν να διαλογίζονται οι εθελοντές της μελέτης, οι οποίοι ναι μεν αναζητούσαν τρόπους να ελαττώσουν το στρες τους, αλλά ουδέποτε κατά το παρελθόν είχαν διαλογιστεί; Οπως εξηγεί η επικεφαλής ερευνήτρια δρ Μπρίτα Χέλτσελ, ψυχολόγος στο Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης και στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, οι εθελοντές διδάχθηκαν τον βασισμένο στη γνώση και συναίσθηση διαλογισμό (mindfulness διαλογισμός).
«Η κεντρική ιδέα είναι να χρησιμοποιούνται διαφορετικά αντικείμενα για να συγκεντρώνει κανείς εκεί την προσοχή του, εστιάζοντας ίσως στην αναπνοή, στα συναισθήματα ή στις σκέψεις τους ή παρατηρώντας οποιαδήποτε αίσθηση του σώματός του», λέει η δρ Χέλτσελ. «Απώτερος στόχος όμως είναι να παραμένει το μυαλό στο εδώ και τώρα, αντί να περιπλανιέται οπουδήποτε».
Σε γενικές γραμμές, οι διαλογιζόμενοι κάθονται με ίσια την πλάτη σε μια καρέκλα ή στο πάτωμα και σε συνθήκες ησυχίας, αν και μερικές φορές υπάρχει ένας δάσκαλος που καθοδηγεί το μάθημα, προσθέτει. Ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι ένα ιδιαίτερα πολύπλοκο όργανο και το να καταλάβουν οι επιστήμονες τι ακριβώς σημαίνει η αυξημένη πυκνότητα της φαιάς ουσίας δεν είναι διόλου απλό.
«Ο συγκεκριμένος ερευνητικός τομέας βρίσκεται ακόμα στα σπάργανα και δεν ξέρουμε ακόμα αρκετά για το όλο θέμα», επισημαίνει η δρ Χέλτσελ. «Θα έλεγα ότι τα ευρήματά μας είναι προκαταρκτικά. Βλέπουμε ότι κάτι υπάρχει, αλλά θα πρέπει να τα επαληθεύσουμε και να καταλάβουμε τι ακριβώς σημαίνουν».
«Ο συγκεκριμένος ερευνητικός τομέας βρίσκεται ακόμα στα σπάργανα και δεν ξέρουμε ακόμα αρκετά για το όλο θέμα», επισημαίνει η δρ Χέλτσελ. «Θα έλεγα ότι τα ευρήματά μας είναι προκαταρκτικά. Βλέπουμε ότι κάτι υπάρχει, αλλά θα πρέπει να τα επαληθεύσουμε και να καταλάβουμε τι ακριβώς σημαίνουν».
Αυξημένη ευεξία
Τα δυνητικά οφέλη του διαλογισμού στην υγεία δεν ήταν εύκολο να εξακριβωθούν. Ομως μια μελέτη του 2009 έδειξε πως μπορεί να ελαττώνει την αρτηριακή πίεση στους καρδιοπαθείς και να μειώσει τα εμφράγματα, ενώ μια άλλη του 2007 έδειξε πως οι διαλογιζόμενοι έχουν αυξημένη ικανότητα προσοχής. Προγενέστερες μελέτες, εξάλλου, έχουν δείξει πως όντως υπάρχουν δομικές αλλαγές μεταξύ των εγκεφάλων ατόμων που κάνουν διαλογισμό και όσων δεν κάνουν, αν και η νέα μελέτη είναι η πρώτη που καταγράφει αλλαγές στην φαιά ουσία εξαιτίας του διαλογισμού. Η δρ Χέλτσελ αναφέρει πως απώτερος στόχος της ιδίας και των συναδέλφων της είναι να διαπιστώσουν πώς ακριβώς βελτιώνει ο διαλογισμός τη ζωή των θιασωτών του.
«Πολλές μελέτες έχουν αποδώσει στον διαλογισμό αυξημένη ευεξία και βελτίωση στην ποιότητα της ζωής, αλλά είναι πάντοτε δύσκολο να καθορίσεις πόσο αντικειμενικά είναι τέτοιου είδους ευρήματα», εξηγεί. «Είναι ακόμα σχετικά λίγα αυτά που γνωρίζουμε για τον εγκέφαλο και τους ψυχολογικούς μηχανισμούς με τους οποίους συμβαίνουν όλ’ αυτά».
Το πείραμα
Σε μια μελέτη του 2008 που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «PLoS One», ερευνητές διαπίστωσαν πως όταν μια ομάδα διαλογιζομένων άκουγε τον ήχο ανθρώπων που υπέφεραν, παρουσίαζε ισχυρότερη ενεργοποίηση σε ορισμένα τμήματα του κροταφικού λοβού του εγκεφάλου της απ’ ό,τι άλλοι εθελοντές οι οποίοι δεν διαλογίζονταν. Τα τμήματα αυτά του κροταφικού λοβού σχετίζονται με τη συμπόνια. «Αυτό πρακτικά σημαίνει πως οι διαλογιζόμενοι πιθανώς είναι πιο πρόθυμοι να βοηθήσουν κάποιον που υποφέρει και ότι λειτουργούν με μεγαλύτερη συμπόνια», καταλήγει η δρ Χέλτσελ.
Διαλογισμός και ψυχική υγεία
Ο Τζον Κάμπατ - Ζιν , ο οποίος είναι καθηγητής γενικής ιατρικής και επικεφαλής της Κλινικής Μείωσης του Στρες της ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Μασαχουσέτης, περισσότερα από τριάντα χρόνια πριν ξεκινούσε μια ιδιαίτερη ψυχοθεραπευτική τεχνική που επρόκειτο να εξελιχθεί σε ένα από τα πιο ελπιδοφόρα όπλα κατά της κατάθλιψης.
Η MBCT ( Mindfulness Based cognitive Therapy) η οποία στα ελληνικά μεταφράζεται ως θεραπεία βασισμένη στη γνώση και τη συναίσθηση, «εγκαινιάστηκε» πειραματικά το 1979 στο πανεπιστήμιο της Μασαχουσέτης.
Ο Δρ Κάμπατ –Ζιν χρησιμοποίησε τεχνικές διαλογισμού με απλές ασκήσεις αναπνοής και κινήσεις της γιόγκα και του τσι κουνγκ , με σκοπό να κάνει τους ασθενείς του να αποκτήσουν τη συνείδηση του εαυτού τους, να απολαμβάνουν κάθε στιγμή της ζωής τους και να έχουν τον έλεγχο του σώματος και του μυαλού τους.
Και εδώ βρίσκεται το κομβικό σημείο που συνδέει τη μέθοδο με την κατάθλιψη.
Σύμφωνα με τον ειδικό, την στιγμή που κυριευόμαστε από το άγχος ή τη θλίψη, το μυαλό μας, αλλά και ολόκληρη η ύπαρξή μας μπαίνει σε μια κατάσταση αυτόματου πιλότου, καθοδηγώντας μας μηχανικά.
Τις ώρες που είμαστε παρόντες σωματικά, αλλά απόντες ψυχικά, είναι αυτός ο μηχανισμός που παίρνει τις αποφάσεις για εμάς.
Τα αντικαταθλιπτικά «μπλοκάρουν τις αρνητικές σκέψεις από την πρώτη ημέρα»
Η βελτίωση της διάθεσης που προσφέρουν τα αντικαταθλιπτικά μπορεί μεν να χρειάζεται εβδομάδες για να γίνει αντιληπτή από τους ασθενείς, στην πραγματικότητα όμως τα φάρμακα μπλοκάρουν τις αρνητικές σκέψεις ακόμα και από την πρώτη δόση, υποστηρίζουν Βρετανοί ερευνητές.
Σήμερα είναι κοινή πεποίθηση μεταξύ των ψυχιάτρων ότι τα οφέλη της θεραπείας με αντικαταθλιπτικά αρχίζουν να γίνονται αντιληπτά αρκετές ημέρες μετά την έναρξη της θεραπείας, παρόλο που τα επίπεδα των νευροδιαβιβαστών στον εγκέφαλο αλλάζουν αμέσως και οι παρενέργειες εμφανίζονται από την πρώτη δόση.
Η τελευταία μελέτη, που δημοσιεύεται στο American Journal of Psychiatry, επιχειρεί τώρα να καταρρίψει την κρατούσα αντίληψη.
«Διαπιστώσαμε ότι τα αντικαταθλιπτικά αντιμετωπίζουν τις αρνητικές σκέψεις προτού οι ασθενείς αντιληφθούν οποιαδήποτε υποκειμενική αλλαγή του συναισθήματος» δήλωσε στο BBC η Κάθριν Χάρμερ, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.
Οι ερευνητές εξέτασαν 33 ασθενείς με κατάθλιψη και 31 υγιείς εθελοντές, οι οποίοι χωρίστηκαν σε δύο ομάδες για λόγους σύγκρισης και έλαβαν είτε αντικαταθλιπτικά είτε ψευδοφάρμακο (placebo).
Στην ομάδα των ασθενών, τα αντικαταθλιπτικά προσέφεραν εντός τριών ωρών βελτίωση σε τρεις επιμέρους παραμέτρους.
Για παράδειγμα, ήταν πιο πιθανό να αναγνωρίζουν τα θετικά τους σημεία, αντί να εστιάζονται στα μειονεκτήματά τους. Ήταν επίσης πιο πιθανό να βλέπουν και τους άλλους με μια πιο θετική ματιά.
Με την πάροδο του χρόνου, οι βελτιώσεις αυτές ανεβάζουν τη διάθεση: «Με τον καιρό, [οι βελτιώσεις] επηρεάζουν τη διάθεσή μας και το πώς νιώθουμε επειδή λαμβάνουμε πιο θετικές πληροφορίες» εκτιμά η Δρ Χάρμερ.
Σύμφωνα πάντως με προηγούμενες μελέτες στο Science και στο Journal of Neuroscience, τα αντικαταθλιπτικά αργούν να δράσουν επειδή προκαλούν αύξηση των νευρικών κυττάρων στον εγκέφαλο, μια διαδικασία που απαιτεί αρκετές εβδομάδες.
Τα αντικαταθλιπτικά προάγουν τη δημιουργία νέων νευρώνων
Τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα βελτιώνουν τη διάθεση επειδή προάγουν τον πολλαπλασιασμό των νευρώνων και επιτρέπουν στον εγκέφαλο να δημιουργεί νέες συνδέσεις για να αντιμετωπίζει το στρες, υποστηρίζουν Αμερικανοί ερευνητές με δημοσίευσή τους στο Science.
Σύμφωνα με παλαιότερες μελέτες, η κατάθλιψη συνδέεται με απώλεια νευρικών κυττάρων στον ιππόκαμπο, μια περιοχή του εγκεφάλου που σχετίζεται με τη μνήμη και τη μάθηση.
Η έρευνα του Πανεπιστημίου του Γέιλ, που πραγματοποιήθηκε σε πειραματόζωα, ίσως επιβεβαιώνει τη θεωρία για την ικανότητα των αντικαταθλιπτικών να αναστρέφουν την απώλεια νευρώνων στον ιππόκαμπο, που είχε διατυπωθεί για πρώτη φορά το 2000.
Όπως αναφέρει ο δικτυακός τόπος του Nature, ο Δρ Ρενέ Χεν και οι συνεργάτες του διαπίστωσαν ότι η τεχνητή παρεμπόδιση της δημιουργίας νέων κυττάρων ακυρώνει στα ποντίκια την ευεργετική επίδραση των αντικαταθλιπτικών.
Οι ερευνητές αρχικά ακτινοβόλησαν τον ιππόκαμπο των πειραματόζωων με ακτίνες Χ, μια τεχνική που καταστρέφει μόνο τα διαιρούμενα κύτταρα. Σε σχέση με ποντίκια που δεν είχαν ακτινοβοληθεί, τα πειραματόζωα αυτά είχαν περισσότερο άγχος και φόβο έπειτα από χορήγηση αντικαταθλιπτικών για ένα μήνα.
Στο πείραμα χρησιμοποιήθηκε η φλουοξετίνη (Prozac), που ανήκει στην κατηγορία των Εκλεκτικών Αναστολέων Επαναπρόσληψης της Σεροτονίνης (SSRI) και η ιμιπραμίνη, που ανήκει στα τρικυκλικά καταθλιπτικά.
Οι SSRI αυξάνουν τα επίπεδα του νευροδιαβιβαστή σεροτονίνη, ενώ τα τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά ανεβάζουν τα επίπεδα της νορεπινεφρίνης.
Η θεωρία της γέννεσης νέων νευρικών κυττάρων εξηγεί γιατί η βελτίωση της διάθεσης εμφανίζεται έπειτα από εβδομάδες θεραπείας, ενώ τα επίπεδα των νευροδιαβιβαστών αυξάνονται αμέσως μετά τη χορήγηση των φαρμάκων
Ο Δρ Χεν πιστεύει ότι στο μέλλον τα αντικαταθλιπτικά θα στοχεύουν ακριβώς στον πολλαπλασιασμό των νευρώνων του ιπποκάμπου.
Πολλοί επιστήμονες πιστεύουν, όμως, ότι τα πειραματόζωα δεν αποτελούν τέλειο μοντέλο για τη μελέτη της διαταραχής στον άνθρωπο. «Δεν έχουμε ιδέα πόσο σχετικό είναι με την ανθρώπινη κατάθλίψη» υποστηρίζει ο Ντάνιελ Ουάνμπέργκερ, ερευνητής των ψυχικών διαταραχών στο αμερικανικό Εθνικό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας.
.
.
