Του Γιαννη Δογανη
Το δεξί ημισφαίριο είναι αυτό που μας ενώνει με το άπειρο και τον κόσμο όλο, αναμιγνύοντας όλες τις λεπτομέρειες μεταξύ τους, ακολουθώντας τη σύνδεση και ανυψώνοντάς τις σε ένα μεγαλύτερο πλαίσιο που περιλαμβάνει τα πάντα και όλα συνδεδεμενα και ενωμένα,
Το δεξί ημισφαίριο είναι αυτό που μας ενώνει με το άπειρο και τον κόσμο όλο, αναμιγνύοντας όλες τις λεπτομέρειες μεταξύ τους, ακολουθώντας τη σύνδεση και ανυψώνοντάς τις σε ένα μεγαλύτερο πλαίσιο που περιλαμβάνει τα πάντα και όλα συνδεδεμενα και ενωμένα,
ενώ το αριστερό ημισφαίριο είναι αυτό που ακολουθεί τη γραμμική ροή του παρελθόντος και του μέλλοντος, που βάζει τις λεπτομέρειες σε τάξη και τις κατηγοριοποιεί, τις αναλύει, δίνοντάς μας την ατομική υπόσταση των λεπτομερειών που μας διαχωρίζουν από το γενικό σύνολο, χαρακτηρίζοντάς μας ως ξεχωριστά άτομα.
Ο εγκέφαλος είναι κάτι το συναρπαστικό. Ο άνθρωπος από πολύ νωρίς άρχισε να ενδιαφέρεται γι΄αυτόν, όταν θέλησε να μάθει που είναι η έδρα της ψυχής.
(Το lithium θεωρήθηκε το πρώτο αντικαταθλιπτικό φάρμακο μόλις το 1949! από τον Dr John Cade ).
Όμως όλες αυτές οι διαπιστώσεις δεν εμπόδισαν τους Αιγύπτιους και την πλειοψηφία των Ελλήνων να παραμείνουν πεπεισμένοι πως η καρδιά ήταν η έδρα της ψυχής και των παθών. Ο Αριστοτέλης συνέβαλε πολύ στην καρδιοκεντρική θεωρία που επικρατούσε μέχρι τον Μεσαίωνα. Τελικά, χρειάστηκε να φθάσουμε στον 20ο αιώνα για να εκτιμήσουμε την πολυπλοκότητα του εγκεφάλου. Μόνο τότε έγινε δεκτό ότι ο εγκέφαλος είναι όργανο πολύ πιο περίπλοκο από την καρδιά και μάλιστα τόσο περίπλοκο όσο ολόκληρος ο υπόλοιπος άνθρωπινος οργανισμός.
Για ν΄αποκρυπτογραφηθεί ο εγκέφαλος χρειάστηκε να συγκλίνουν επιστήμες τόσο διαφορετικές όπως: η φυσιολογία, η βιοχημεία, η φαρμακολογία, η μοριακή γενετική και η ανατομία. Αυτό συνέβαλε στην εμφάνιση των νευροεπιστημών. (Κάτι ανάλογο έγινε στις αρχές του αιώνα στο χώρο της φυσικής (κβαντομηχανική, σχετικότητα). Και το μεγάλο αίνιγμα στην αναζήτηση αυτή αποτελεί η συνείδηση.
Το πρώτο μέλημα της επιστήμης στην έρευνα του εγκεφάλου είναι να καταλάβει την χημεία του, βελτιώνοντας έτσι τις γνώσεις για την γενετική των μορίων του. Δηλαδή τους δέκτες, τα ιονικά κανάλια και τα ένζυμα που συνθέτουν τους νευροδιαβιβαστές και τους μεταφορείς τους. Ακόμη δεν έχει γίνει κατανοητό πως παρεμβαίνουν τα μόρια στους μηχανισμούς κυτταρικής επικοινωνίας. Ένα άλλο μέλημα της έρευνας είναι η μελέτη των λειτουργιών που είναι ενσωματωμένες στον ανθρώπινο εγκέφαλο, χρησιμοποιώντας την εγκεφαλική εικονογραφία και την πειραματική ψυχολογία.
Οι τεχνικές της εγκεφαλικής εικονογραφίας αναπτύσσονται ταχύτατα, για παράδειγμα η στατική κάμερα ή η πυρηνική μαγνητική αντήχηση, εργαλεία που επιτρέπουν τον καθορισμό των ζωνών του εγκεφάλου που μπαίνουν σε λειτουργία για μία δεδομένη δραστηριότητα. Μία πρόσφατη ανακάλυψη είναι ότι οι οπτικοί χώροι του εγκεφάλου των τυφλών μπαίνουν σε λειτουργία (!) όταν ο τυφλός διαβάζει Μπράιγ με τα δάκτυλα.
Επίσης ομάδα βρεττανών ερευνητών διαπίστωσε ότι η σχιζοφρένεια οφείλεται σε κακή κυκλοφορία πληροφοριών μεταξύ των δύο ημισφαίριων του εγκεφάλου.
(Η έρευνα διεξήχθηκε από τον Μax Birchwood στο νοσοκομείο του Μπέρμινχαμ "ALL SAINTS")
Τα 200 εκατομμύρια νευρικές ίνες που συνδέουν το δεξί με το αριστερό ημισφαίριο και ονομάζονται CORPUS CALLOSUM, ελέγχουν την διέλευση των πληροφοριών. Μία κακή σύνδεση, στην οποία το ένα ημισφαίριο θα θεωρούσε την δραστηριότητα που λαμβάνει χώρα στο άλλο, σαν προερχόμενη από εξωτερική πηγή, θα μπορούσε να εξηγήσει πολλά συμπτώματα της σχιζοφρένειας.
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι το αριστερό ημισφαίριο δρα υπερβολικά όταν δεν λαμβάνει κανονικά πληροφορίες από το δεξί. Είναι όμως δυνατόν να δυναμώσει κανείς το CORPUS CALLOSUM και επομένως ν΄αυξήσει την επικοινωνία μεταξύ των δύο ημισφαιρίων, ασκούμενος στην χρησιμοποίηση και των δύο χεριών. Ο ισθμός, που αποτελεί ένα μέρος του CORPUS CALLOSUM, θα μπορούσε να διπλασιαστεί σε όγκο, αν οι δεξιόχειρες μάθουν να χρησιμοποιούν και το αριστερό χέρι...
Είναι γνωστό ότι τα δύο ημισφαίρια του εγκεφάλου λειτουργούν σαν δύο ξεχωριστοί θάλαμοι ανάλυσης πληροφοριών, είτε ανεξάρτητα, είτε παράλληλα. Είναι δηλαδή σύνθετα αντιληπτικά συστήματα. Λόγο αυτής της ιδιότητας, οι συνειδησιακές καταστάσεις μπορούν να προσδιοριστούν όχι μόνο με βάση τις αναλογίες της συχνότητας των εγκεφαλικών κυμάτων, αλλά και βάσει της ημισφαιρικής εξειδίκευσης ή αλληλεπίδρασης.
Έτσι η αντιληπτική ικανότητα ενός ατόμου και κατ΄επέκταση η ικανότητα αντίληψης της πραγματικότητας, εξαρτάται από την ικανότητα του να βιώνει διαφορετικές συνειδησιακές καταστάσεις...
Στην καθημερινή κατάσταση της ανθρώπινης συνείδησης το φαινόμενο του συντονισμού των δύο ημισφαιρίων είναι εξαιρετικά σπάνιο και διαρκεί ελάχιστα. Αυτή η εξισορρόπηση είναι μικρής διάρκειας ακόμη και από άτομα που έχουν εξασκηθεί σε διαλογιστικές ή αναπνευστικές τεχνικές.
«Το ημισφαίριο που μιλάει, δεν γνωρίζει. Το ημισφαίριο που γνωρίζει δεν μιλάει».
Στην επιστημη της γιογκα, το Ίντα και το Πίνγκαλα είναι τα κύρια κανάλια (Ναντις),
μέσα από τα οποία ταξιδεύουν …ρεύματα. Η μία είναι η αισθητήρια η άλλη η κινητήρια, η μια κεντρομόλος η άλλη φυγόκεντρος. Η μία μεταφέρει τις αισθήσεις στον εγκέφαλο ή άλλη από τον εγκέφαλο στο σώμα.
Το Πίνγκαλα είναι η Αρσενική δύναμη, η ενεργητικότητα, το φως, ο ήλιος, η δημιουργικότητα, η διάκριση, ο χρυσός. Το Ίντα είναι το θηλυκό στοιχείο, είναι η άρνηση, η Σελήνη, το σκοτάδι, το κρύο. Ο Γιούνγκ το αποκαλούσε Άνιμα. Είναι το Ασήμι. Η μη-διάκριση και η διαίσθηση.
Οι δυο αυτές δυνάμεις διανέμονται τελικά σε ολόκληρο το σώμα μέσα από ένα δίκτυο νευρικών καναλιών. Το συμπαθητικό και το παρασυμπαθητικό νευρικό σύστημα, στην επιστημονική τους ορολογία. Τα δύο αυτά συστήματα είναι υπεύθυνα για την απρόσκοπτη ροή ενέργειας στα διάφορα όργανα του σώματος, τα νεφρά, την καρδιά, τους πνεύμονες, το πάγκρεας, το στομάχι. Όταν παρουσιαστεί κάποιο πρόβλημα στον έλεγχο και την ροή της ενέργειας, εκδηλώνεται ασθένεια.
Στόχος της Γιόγκα δεν είναι τόσο να αφυπνίσει αυτά τα δυο Νάντις, αλλά η εξισορρόπηση τους, η εξάγνισή τους και η πειθαρχία τους. Το Ίντα και το Πίνγκαλα λειτουργούν εναλλάξ και επηρεάζουν άμεσα την θερμοκρασία του σώματος, τις πεπτικές και ορμονικές εκκρίσεις, τα εγκεφαλικά κύματα και όλα τα όργανα του σώματος. Το Ίντα και το Πίνγκαλα λειτουργούν σύμφωνα με το φυσιολογικό κύκλο, εξ’αιτίας όμως των κακών συνηθειών τις ζωή μας, κακής διατροφής εντάσεων και δυσαρμονίας ο κύκλος αυτός αποσυντονίζεται και απορυθμίζεται με αποτέλεσμα την γενικότερη διαταραχή. Πότε λοιπόν έτσι κυριαρχεί το ένα Νάντι και πότε το άλλο υπολειτουργεί.
Αυτό μπορούμε και εμείς με απλό τρόπο να το διαπιστώσουμε κατά την διάρκεια της ημέρας. Πότε το αριστερό και πότε το δεξιό ρουθούνι μας λειτουργούν περισσότερο ή λιγότερο. Όταν αισθάνεστε ενεργητικότητα και δυναμική διάθεση, παρατηρήστε ότι το δεξιό σας ρουθούνι είναι σε απόλυτη λειτουργία, ενώ το αριστερό σας υπολειτουργεί. Όταν αισθάνεστε κόπωση, νωθρότητα και αδράνεια, συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο.
Κατά συνέπεια η εξισορρόπηση αυτών των δύο καναλιών, των Νάντις, είναι κατά βάση ο σκοπός της Πραναγιάμα και της Χάθα Γιόγκα. Αποτέλεσμα είναι η χαρακτηριστική καλή υγειά που θα κερδίσουμε και η επίμονη ανοχή μας στις ασθένειες.
Μπορούμε κυριολεκτικά να πούμε ότι όταν κάνουμε και ασκούμαστε συστηματικά με την Γιόγκα πάνω σε αυτές τις τεχνικές, στην πραγματικότητα βάζουμε παντός είδους ασθένεια στο συρτάρι, δεν αρρωσταίνουμε δηλαδή, από απλό κρυολόγημα, μέχρι και όλες τις άλλες σοβαρότερες ασθένειες που ταλανίζουν την ανθρώπινη υπόσταση. Αποκτάται αυτό που λέγεται στη Γιόγκα Συνειδητή κατάσταση υγείας.
Υπαρχει μια τεχνική συγχρονισμού των ημισφαιρίων που ανέπτυξε ο Ρομπερτ Μονρόε (1915 - 1995), το HEMI-SYNC (emispheric synchronization =συγχρονισμός των 2 εγκεφαλικών ημισφαίριων)
Το Hemi - Sync είναι μια πρωτοποριακή, επιστημονικά αποδεδειγμένη τεχνική ακουστικής τεχνολογίας, που ανταπτύχθηκε από το Ινστιτούτο Μονρόε και που επιφέρει ένα μοναδικό συνδυασμό των διαισθητικών και λογιστικών μας ικανοτήτων. Ο Μονρόε μαζί μ΄ένα επιτελείο ειδικών στην Βιοχημεία, στην ηλεκτρική μηχανική, στην Ιατρική, στην Φυσική, στην εκπαίδευση, οδηγήθηκε στην ανακάλυψη, ότι συγκεκριμένα ακουστικά ερεθίσματα, παράγουν ευεργετικά αποτελέσματα.
Δηλαδή, συγκεκριμένοι συνδυασμοί συχνοτήτων μπορούν ν΄αυξήσουν το επίπεδο εγρήγορσης, να επηρεάσουν τον ύπνο, να έχουν θεραπευτική επίδραση ή να προκαλέσουν διευρυμένες συνειδησιακές καταστάσεις. Η διαδικασία αυτή ακουστικής καθοδήγησης περιλαμβάνει ακολουθίες ηχητικών προτύπων που έχουν την τάση να προκαλούν συγκεκριμένα εγκεφαλικά κύματα.
Αυτός ο νευρολογικός μηχανισμός διοχέτευσης μίας ακουστικής ακολουθίας συχνοτήτων, επιδρά στην συνολική λειτουργία του εγκεφάλου, συντελώντας τελικά στον συγχρονισμό των 2 ημισφαιρίων. Πιο συγκεκριμένα, η ακουστική αυτή ακολουθία συχνοτήτων βασίζεται στο συνδυασμό πολλαπλών ακουστικών κτύπων Binaural.
(Κτύπους Binaural ακούμε όταν δύο συναφείς ήχοι, παρόμοιας συχνότητας παρουσιάζονται ένας σε κάθε αυτί και ο εγκέφαλος ανιχνεύει διαφορές φάσης ανάμεσα σ΄αυτους τους ήχους.)
Αυτοί οι κτύποι συνδυάζονται με μουσική, με ήχους που μοιάζουν με σφύριγμα ή με τους φυσικούς ήχους των κυμάτων στην ακρογιαλιά. Οι κτύποι Binaural ανιχνεύονται κάτω από τα 1000 Hz και διεγείρουν το ηλεκτροχημικό περιβάλλον του εγκεφάλου. Όταν τα εγκεφαλικά κύματα μετακινούνται σε χαμηλότερες συχνότητες και η αντίληψη παραμένει ανεπηρέαστη, μια μοναδική κατάσταση συνείδησης αναδύεται.
Όταν η συχνότητες γίνονται υψηλότερες, τότε συνδέονται με υψηλή εγρήγορση και εστιασμένη πνευματική δραστηριότητα. Υπάρχει ένα ολόκληρο φάσμα συχνοτήτων με την βοήθεια των οποίων μπορεί κανείς να ενισχύσει κάθε επιθυμητή συνειδησιακή δραστηριότητα (αυτοίαση, ανέβασμα της ζωτικότητας, δημιουργική διοχέτευση του στρές, διαισθητική λήψη ορθών αποφάσεων, εστιασμένη και παραγωγική εγκεφαλική κατάσταση, ανάδειξη δεξιοτήτων και ταλέντων κ.τ.λ.)
Η έρευνα του εγκεφάλου έχει καταφέρει πολλά. Ο αυτοέλεγχος συνειδησιακών καταστάσεων μέσω μοναδικών συνδυασμών ηχητικών συχνοτήτων, δεν είναι μικρό πράγμα. Βρίσκεται όμως ακόμα στην αρχή. Το μόνο σίγουρο - όταν αναφερόμαστε στον εγκέφαλο είναι ότι πρόκειται για μία "terra incognita’’ ένα παρθένο δάσος που η αποψίλωση του οποίου έχει να μας οδηγήσει σε θαυμαστές ανακαλύψεις στα επόμενα χρόνια.
Γιαννης Δογανης / Faos satori – Faos Samadhi – Faos art Ianis
HEMI-SYNC
Η νευροανατόμος Jill Bolte Taylor μπόρεσε να μελετήσει τον ανθρώπινο εγκέφαλο και τις λειτουργίες του, μεσα από την δικη της εμπειρια από ένα εγκεφαλικο επεισοδιο.
