Ένας απληροφόρητος άνθρωπος μπορεί να θεωρεί τον διαλογισμό κάτι σαν προσευχή ή πράξη λατρείας. Αυτό δεν είναι ακριβές. Ο διαλογισμός είναι επίγνωση. Ο,τιδήποτε κάνετε με επίγνωση είναι διαλογισμός. Το να παρατηρείτε την αναπνοή σας είναι δια-λογισμός. Το να ακούτε τα πουλιά είναι διαλογισμός. Το να εργάζεστε με επίγνωση και όχι μηχανικά, είναι διαλογισμός (και μάλιστα από τους καλύτερους). Εφόσον αυτές οι δραστηριότητες είναι ελεύθερες από οποιο-δήποτε περισπασμό του νου, αποτελούν διαλογισμό. Αυτό σημαίνει ότι πολλά άτομα κάνουν διαλογισμό χωρίς να το ξέρουν.
Όταν χρησιμοποιούμε τον όρο 'διαλογισμό' θα πρέπει να έχουμε υπ'όψη μας οτι αναφέρεται σε δυο διαφορετικές έννοιες. Η πρώτη έχει να κάνει με την 'τεχνική του διαλογισμού'. Εκατομμύρια άνθρωποι σήμερα χρησιμοποιούν κάποια τεχνική διαλογισμού. Μόνο στις ΗΠΑ, τα άτομα που διαλογίζονται σήμερα υπολογίζονται στα 20 εκατομμύρια. Η δεύτερη χρήση του όρου 'διαλογισμός' αναφέρεται στην 'κατάσταση του διαλογισμού'. Ελάχιστα άτομα έχουν καταφέρει να αναρριχηθούν σ'αυτό το μεγαλειώδες ύψος. Πέραν αυτών των δύο εννοιών του όρου, θα μπορούσε κανείς να προσθέσει ότι ο διαλογισμός είναι κι ένας τρόπος ζωής. Αυτό αφορά εκείνα τα άτομα που έχουν δώσει κυρίαρχη θέση στη ζωή τους στον διαλογισμό.
Η υπέρτατη κατάκτηση στον διαλογισμό είναι η 'εκούσια παύση της διαδικασίας της σκέψης'. Πρόκειται για μια κατάσταση που ελάχιστα απέχει από το υπέρτατο επίτευγμα της Γιόγκα, το περίφημο Σαμάντι ή Φώτιση. Ο νους σ'αυτή την κατάσταση είναι ελεύθερος από κάθε είδους διάσπαρτη ή ενοχλητική σκέψη και γενικά κάθε σκεπτομορφή.
Ο διαλογισμός αποτελεί το 7ο σκαλοπάτι της Ρατζα Γιόγκα του Παταντζάλι. Το 8ο και τελευταίο είναι το προαναφερθέν Σαμάντι η Φώτιση.
Απαραίτητη προϋπόθεση για να μπει κανείς στην κατάσταση του διαλογισμού είναι να έχει προηγουμένως εδραιωθεί στην τέλεια συγκέντρωση. Μάλιστα η παράδοση της Γιόγκα περιγράφει την τελειοποίηση στην συγκέντρωση ως "την αδιατάρακτη ροή του λαδιού" σε αντιδιαστολή με τη ροή του νερού που είναι διακοπτόμενη. Η συγκέντρωση έχει τις δικες της κι αποτελεί το 6ο σκαλοπατι.
Στον διαλογισμό είναι απαραίτητο να υπάρχει ένα αντικείμενο. Χωρίς αντικείμενο δύσκολα θα αποφύγει ο ασκούμενος την απώλεια της επίγνωσης που είναι η ουσία του διαλογισμού. Το αντικείμενο αυτό μπορεί να είναι κυριολεκτικά ο,τιδήποτε. Κανείς δεν έχει το δικαίωμα να σας πει σε τι θα διαλογιστείτε. Διαλέξτε κάτι που με φυσικό τρόπο σας μαγνητίζει το ενδιαφέρον. Θα μπορούσε να είναι κάποιο αντικείμενο, όπως ένα λουλούδι, η σελήνη, ένα αστέρι, ή μια αφηρημένη έννοια, όπως η Αγάπη, η Ειρήνη, η Σοφία, η Δύναμη, η Ελευθερία κλπ.
Στόν τελειοποιημένο διαλογισμό, ο διαλογιζόμενος, το αντικείμενο του διαλογισμού και η διαδικασία του διαλογισμου, γίνονται ΕΝΑ.
Κάποτε έγινε ένα πείραμα από έναν επιστήμονα μ'ένα Θιβετανό Λάμα, ο οποίος ήταν συνδεδεμένος με μια συσκευή ελέγχου της εγκεφαλικής δραστηριότητας, θέλοντας να τεστάρει τις φυσιολογικές λειτουργίες στη διάρκεια του διαλογισμού. Με την ολοκλήρωση του πειράματος ο επιστήμονας είπε "Πολυ ωραία! Η συσκευή δείχνει οτι είστε σε θέση να πάτε πολύ βαθειά στη χαλάρωση του εγκεφάλου, κι αυτό επικυρώνει τον διαλογισμό σας". "Οχι", είπε ο Λάμα, "Αυτός (δείχνοντας τον εγκέφαλό του) επικυρώνει τη συσκευή!"
Στις μέρες είναι κοινώς κατανοητό οτι ο διαλογισμός είναι κάποιο είδος πνευματικής πρακτικής, όπου κανείς κάθεται κάτω με τα μάτια κλειστά κι αδειάζει το νου του για να φτάσει στην εσωτερική ειρήνη, τη χαλάρωση ή ακόμη και την εμπειρία του Θεού. Εδώ θα πρέπει να πούμε οτι η χαλάρωση είναι στάδιο που προηγείται του διαλογισμού. Δηλαδή, είναι προυπόθεση για να μπορέσει κανείς να μπεί στον διαλογισμό κι όχι στόχος του διαλογισμού. Στόχος του διαλογισμού είναι ξεκάθαρα η Φώτιση.
Σουάμι Σεβαράτνα- Yogaspirit / www.healthandyoga.com
.
