Ο άνθρωπος είναι ένα αρμονικό συγκρότημα 7 σωμάτων ή επιπέδων.
Ο στόχος είναι η κατάκτηση και η εκδήλωση των ανώτερων αρετών που μπορεί να έχει το ον άνθρωπος. Τα παραψυχολογικά φαινόμενα και δυνάμεις είναι σαν "υποπροϊόντα" αυτής της διαδικασίας και οι πραγματικοί Γιόγκι τα προσπερνούν χωρίς να τους δίνουν σημασία.
Σύμφωνα λοιπόν με αυτές τις πανάρχαιες γνώσεις μέσα στον άνθρωπο κοιμάται σε λανθάνουσα κατάσταση μια ανώτερη δύναμη η οποία ονομάζεται Κουνταλίνι (Η ονομασία "Κουνταλίνι" προέρχεται από την σανσκριτική λέξη Κούνταλ=σπείρα. Αυτό γιατί μοιάζει με ένα συσπειρωμένο φίδι που κοιμάται στην βάση της σπονδυλικής στήλης).
Στον κανονικό άνθρωπο παραμένει αδρανές συσπειρωμένο στη βάση της σπονδυλικής στήλης. Από αυτή τη βάση η οποία ονομάζεται Μουλαντάρα Τσάκρα ξεκινούν μια σειρά 7 κέντρων ενέργειας που βρίσκονται σε διάφορα σημεία του ανθρώπινου σώματος μέχρι την κορυφή του κεφαλιού όπου βρίσκεται το ανώτερο.
Επίσης από την βάση που προαναφέραμε ξεκινούν τρία κανάλια τα οποία ονομάζονται Νάντις.
Η Σουσούμνα το κεντρικό και δύο άλλα, το Ίντα αριστερά και το Πινγκάλα δεξιά.
Αυτά τα δύο κέντρα διοχετεύουν θετική και αρνητική ενέργεια, αρνητική η Ίντα και θετική η Πινγκάλα. Καθώς ανεβαίνουν αυτά τα δύο κανάλια διασταυρώνονται μεταξύ τους και στα σημεία που διασταυρώνονται τοποθετούν οι Γιόγκι την ύπαρξη των κέντρων ενέργειας που ονομάζουν Τσάκρας ή Πάντμας.
Η λέξη Τσάκρα σημαίνει τροχός και τά ονομάζουν έτσι γιατί όταν ενεργοποιηθούν περιστρέφονται σαν τροχοί. Αποκαλούνται επίσης Πάντμας που σημαίνει Λωτοί γιατί έχουν πέταλα τα οποία είναι κλειστά και όταν μπουν σε ενέργεια ανοίγουν και μοιάζουν με λωτούς.
Η εικόνα των δύο καναλιών που διασταυρώνονται με το κεντρικό, μας δίνει την εικόνα του Κηρύκειου του Ερμή και φαίνεται ότι οι αρχαίοι με αυτό ήθελαν να μεταδώσουν με συμβολικό τρόπο αυτή την μυστική γνώση. Όμως εκτός από τα κύρια αυτά κανάλια-Νάντις που αναφέραμε υπάρχουν και αναρίθμητα άλλα μικρότερα.
Αν θέλαμε να τα παραστήσουμε θα είχαμε μια εικόνα παρόμοια με αυτές που μας δίνουν το νευρικό ή το κυκλοφοριακό σύστημα του ανθρώπου. Αυτό μας θυμίζει και την παραδοσιακή γνώση του κινέζικου βελονισμού ο οποίος μας μιλά για τους μεσημβρινούς του ανθρώπινου σώματος απ'όπου ρέει η κοσμική ενέργεια και διαμοιράζεται στο ανθρώπινο σώμα. Αυτή η ενέργεια ονομάζεται Πράνα στην Γιόγκα, Τσι στην Κίνα και Κι στην Ιαπωνία.
Θεωρείται ότι τα ανθρώπινα όντα ζουν μέσα στον ωκεανό αυτής της ενέργειας που είναι η αιτία της ζωτικής δύναμης όλων των όντων που ζουν στον πλανήτη. Το οξυγόνο είναι σε ένα κατώτερο επίπεδο -το φυσικό- η αιτία της ζωής.
Η Πράνα είναι το "οξυγόνο" για το Πρανικό-ζωτικό επίπεδο του ανθρώπου. Ο στόχος λοιπόν είναι να χρησιμοποιήσει αυτήν την δύναμη ο άνθρωπος. Να μπορεί να την αντλήσει και να την διοχετεύσει κατάλληλα. Όμως αυτό δεν είναι τόσο απλό. Είναι αρκετά περίπλοκο και επικίνδυνο ακόμα. Και αυτό γιατί αφυπνίζονται δυνάμεις τις οποίες ο άνθρωπος πρέπει να είναι σε θέση να ελέγξει. Γι'αυτό παράλληλα με την εξάσκηση ελέγχου αυτών των δυνάμεων πρέπει να υπάρχει και ένας αυτοελεγχος σε όλα τα επίπεδα.
Σύμφωνα με την πρακτική γνώση της Γιόγκα ο ασκούμενος πρέπει να κατορθώσει να ξυπνήσει την λανθάνουσα δύναμη της Κουνταλίνι η οποία θα αρχίσει να ανεβαίνει από τον κεντρικό αγωγό την Σουσούμνα. Στην άνοδό της ξυπνά διαδοχικά τα διάφορα Τσάκρας τα οποία αρχίζουν να λειτουργούν σαν πύρινοι περιστρεφόμενοι τροχοί. Το ξύπνημα κάθε Τσάκρα αντιστοιχεί και με την ενεργοποίηση αντίστοιχων δυνάμεων, μέχρι που ο Γιόγκι κατορθώσει να ανεβάσει την Κουνταλίνι μέχρι την κορυφή της κεφαλής όπου -στην αιθερική διάσταση- βρίσκεται ο λεγόμενος Λωτός των χιλίων πετάλων ή Σαχασράρα Τσάκρα.
Όποιος κατορθώσει αυτο το επίτευγμα έχει ολοκληρώσει την διαδικασία εναρμονισμού των αντίθετων ενεργειών, ξεπερνά τον δυισμό και περνά σε μια άλλη κατάσταση την οποία μόνο αυτοί που έχουν φτάσει μπορούν να περιγράψουν. Όμως και αυτοί το αποφεύγουν γιατί δεν θα γίνουν κατανοητοί από τους υπόλοιπους. Αναφέρονται σ'αυτήν με συμβολικό τρόπο.
Οι διάφορες ασκήσεις για το ξύπνημα της Κουνταλίνι και των Τσάκρας περιλαμβάνουν όλα αυτα τα στάδια που αναφέραμε στην αρχή. Μέσα στις ασκήσεις περιλαμβάνεται η συνειδητή αναπνοή (μέσω της επιστήμης της Πραναγιάμα) ασκήσεις καθαρισμού και εξαγνισμού του σώματος, έλεγχος διάφορων κέντρων (Μπάντας) ώστε η ενέργεια να εγκλωβίζεται ή να κατευθύνεται κατά βούληση σε διάφορες περιοχές του σώματος, κ.α.
Όλοι αυτοί οι τομείς είναι επιμέρους επιστήμες της μεγάλης επιστημης που είναι η Γιόγκα. Μάλιστα κάθε τσάκρας σχετίζεται με πολλά πράγματα: έχει την θέση του, τα χρώματά του, τον χαρακτηριστικό ήχο του, το στοιχείο της φύσης με το οποίο σχετίζεται, όργανο και άδένα του σώματος και πολλά άλλα.
Είναι μια φιλοσοφία και μια επιστήμη που η γνώση και η πρακτική της εξάσκηση δίνουν στον άνθρωπο την δυνατότητα να ξεπεράσει τον εαυτό του.